Vrijwel niets

O, maar wanneer de post belt en de brief komt,

is het altijd weer alsof het wonder wordt herhaald -

het spreken wordt beproefd.

Virginia Woolf

Jacobs kamer

Onderwerp: Technologie enz.

Hey Jude (zoals de Beatles zongen), bedankt voor je gember-pompoenbrood. Ik neem alle neerbuigende dingen terug die ik ooit over pompoenen heb gezegd. Ook het oude Hudson’s Bay Company-blik waar het in zat vond ik leuk, ik ga er m’n armbanden in bewaren. In ruil stuur ik je met de post een paar Ierse truffels aangezien Noord-Amerikaanse chocolade die naam niet waardig is.

“Beftekkel” is een nieuwe voor me, maar de betekenis was natuurlijk niet zo moeilijk te raden! Ik blijf erbij dat kleine dorpen huiveringwekkend zijn, maar gelukkig kom je niet over als een plattelandsmeisje; ik veronderstel dat dat komt door al die tijd die je als kind in de volwassenenafdeling van de bieb hebt doorgebracht.

Ik kreeg je vorige mail in mijn hotel in Boston - ik voel me erg geflatteerd dat ik de oorzaak ben van deze spectaculaire omwenteling van brieven naar e-mail. Zou ik je ertoe kunnen verleiden om ook nog te gaan chatten? - of sms’en als je je tenminste een gsm zou aanschaffen…

Inderdaad, Kathleen = vriendin als in partner, niet als in vrouwelijke vriend, sorry. (Ik bedoel: sorry voor de verwarring.) Onze twee talen pretenderen alleen maar dezelfde taal te zijn! Een uitdrukking die me vaak verwart is “te gek”. Als een Amerikaan “te gek” zegt, zie ik altijd een dwangbuis voor me.

Op dit moment zit ik in de crew lounge van Dublin Airport. Omdat je ernaar vraagt: nee, mijn verplaatsingen zijn niet als “de willekeurige beweging van deeltjes”, ze zijn net zo gestructureerd als die van een monnik. Vier dagen werken, drie dagen vrij, en bij de toewijzing van onze werkroosters dingen we mee op basis van anciënniteit. Gelukkig zijn er maar weinig anderen met zoveel dienstjaren als ik omdat er zoveel zijn overgestapt naar jobs op de grond, en een derde van mijn ongelukkige collega’s op straat is gezet. Onze luchtvaartmaatschappij was ooit chic, maar altijd op de rand van het faillissement, dus na 9/11 moest ze zichzelf heruitvinden als “lean and mean”, m.a.w. goedkoop en oncomfortabel.

Maar toch: het vliegen zit me in het bloed omdat ik op 30.000 voet geboren ben. Mijn Amma - die zelf stewardess was geweest - stond erop dat Da haar meenam voor een allerlaatste bezoek aan haar ouders in Cochin. (Communisten uit de hogere kaste, een grappige combinatie.) Ze was meer dan acht maanden zwanger, maar de regels waren nog niet zo strikt in de jaren zestig, en op de terugweg naar Dublin kreeg ze mij in het middenpad!

Je vraagt me hoe ik “de hele tijd zo vriendelijk blijf” tijdens de vlucht. Nou, ik doe alsof. Ik ben nog nooit ontploft, heb nog nooit geroepen “Jullie zijn allemaal een bende kutwijven en klootzakken” (wat een van mijn ex-collega’s volgens de overleveringen ooit gedaan heeft) maar ik heb al vaak op het punt gestaan. Ach nee, de waarheid is dat je als stewardess in essentie van mensen moet houden of de job zou je vanaf dag één leegzuigen als een vampier. Nu ik het erover heb: tijd om door de douane te gaan…

Onderwerp: belastering van “Het IJskoude Noorden”

Sile, ik heb net in een atlas gekeken en ik moet je erop wijzen dat Ierland, Ontario tien lengtegraden verder naar het ZUIDEN ligt dan Dublin. Ik moet toegeven dat de sneeuw nog steeds tot aan mijn middel komt, maar de zon is oogverblindend.

Dus je hebt zowel een partner als een huis; dat klinkt me erg gesetteld in de oren, ondanks al je praatjes over vrijheid…

Re: het Museum: het is een prachtig schooltje uit 1862. Toen de gemeenteraad het gebouw wilde verkopen aan een of ander afschuwelijk folkloristisch openluchtmuseum, vormden we met een paar mensen een protestcomité. We kregen een oude boer zover dat hij zijn onbetaalbare verzameling Canadese gebruiksvoorwerpen aan ons schonk op voorwaarde dat de gemeenteraad het schoolgebouwtje afstond voor een museum - en slaagden er vervolgens ook nog in om een klein startkapitaaltje af te smeken bij een privéfonds. Omdat ik als enige nog niet de pensioengerechtigde leeftijd had (en ik bovendien stage had gelopen bij een Pioniersmuseum voor kinderen toen ik mijn avondopleiding voor een bachelorsdiploma volgde), kreeg ik de enige betaalde baan aangeboden. Toen we vijf jaar bezig waren werden we in het tijdschrift “Backroads and Byways” gehuldigd als “een van de charmantere non-conformistische kleine musea in Ontario”(!)

Ik ben net samen met Rizla een broodje kalkoen gaan eten. De Garage/het café wordt uitgebaat door de Leungs: zie je, deze streek wordt niet helemaal bevolkt door de blanke pioniers uit je verbeelding. Gong Leung schakelt over op Kantonees als ze op de klanten wil mopperen. Hun dochter Diana ziet er volledig Canadees uit en ik besef dat dat komt doordat ze een beugel draagt. Mijn vriendin Gwen zegt altijd dat je een Brit (dat wil zeggen: iemand van jullie eilanden) kunt herkennen aan hun slechte tanden, maar ik heb haar verzekerd dat de jouwe extreem wit en gelijkmatig zijn.

Onderwerp: Quakers

Ik blijf je maar voor me zien met zo’n vreselijk victoriaans hoedje op je hoofd, Jude, het is verontrustend. Maar het Quakerding verklaart wel enigszins je puristische eigenaardigheden. Ik vind het leuk hoe je zegt: “Wij hebben ons bedehuis in Coldstream gebouwd in 1859”, alsof je erbij was - tijdreiziger! Mijn Amma was een Hindoe, maar de Kerk stond erop dat ze zich bekeerde voor ze trouwde met Da (die ironisch genoeg toen al redelijk afvallig was), en hij beweert dat het “voor haar eenvoudiger was om alles te veranderen” (land, werk, moedertaal, religie, huwelijkse staat), alles in één keer. Pff, liever zij dan ik!

Ik heb voor het huis in Stoneybatter gekozen omdat het dicht bij de luchthaven ligt, maar ik ben ervan gaan houden. (Ik ben een geboren Southsider, maar de ruwere charmes van de Northside van Dublin zijn me eigen geworden, terwijl Kathleen, die met haar vijf broers en zussen opgroeide in een grijze nieuwbouwwijk ver ten noorden van de Liffey, mijn straat “groezelig” noemt en liever heeft dat ik mijn vrije dagen doorbreng in haar appartement in het bezadigde Ballsbridge.) Stoneybatter is eigenlijk een zeldzaam voorbeeld van een dorp in een stad: kleine arbeidershuisjes uit de jaren 1870, samen met lelijke sociale huurwoningen, maar zo overspoeld door artistiekerige yuppies dat het de bijnaam Luvviebatter heeft gekregen (“Luvvies” zijn pretentieuze betweterige yuppies met een artistieke inslag). Het contrast tussen de oorspronkelijke bewoners (vissticks en hutspot) en de “omhooggevallen trendy hoeren” zoals we hier genoemd worden (die geitenkaas en koriander kopen) maakt het hier een levendige buurt.

Re: wanneer je je weer een beetje normaal zult voelen: ach komaan, het is nog maar zes weken geleden. Mijn ex Ger heeft een jaar lang een inzinking gehad na de dood van haar moeder. Oeps, waarschijnlijk niet het meest troostende dat ik kon zeggen, maar wat ik bedoel is: geef jezelf tijd, Jude, oké?

Onderwerp: website

Nee hoor, Síle, ik voel me niet beledigd als je zegt dat de site van het Museum “dringend toe is aan een opknapbeurt”. De kleindochter van de Petersons heeft ’m een paar jaar geleden gebouwd, maar vervolgens vertrok ze naar Zuid-Korea om Engelse les te gaan geven. Het zou fantastisch zijn als jij hem in orde kon brengen zodat er niet meer zou staan: “Nieuw: Workshops voor scholen vanaf 2003!”

Gisteren, op het Iers festival in Listowel (ongeveer veertig kilometer ten noordwesten van Ierland) moest ik aan je denken, er vond een grote ceilidh *[4 plaats. Ik moest bij mijn kraampje blijven en folders uitdelen over historische attracties tot Cassie en Anneka me kwamen vervangen en ik kon gaan dansen. Zij wonen in Stratford - C. doet de kassa van het theater daar en A. de pruiken - en zijn er onlangs in geslaagd om de adoptieprocedure voor Lia af te ronden, die geobsedeerd is door wielen. Ze hebben me uitgenodigd om bij hun naar de Oscaruitreiking te komen kijken, hoewel ik geen van de genomineerde films gezien heb. (Ik geef dit niet graag toe aan een “filmfreak”, maar er zijn maar weinig films waarvoor ik twee uur wil stilzitten.) Sinds mam gestorven is willen al mijn vrienden met me afspreken. Ik denk dat ze bang zijn dat ik in Norman Bates verander als ze me alleen laten. (Merk op dat ik hier vernuftig een verwijzing naar een filmklassieker in de tekst verwerk.)

Re: Canadezen: spot zoveel je wilt, maar weet: een paar dingen die wij hebben uitgevonden zijn honkbal, insuline, het gasmasker, ketchup en internationale tijdzones.

Onderwerp: lanterfantend op een fluwelen sofa

Hallo daar, Jude the Obscure. Ik heb eigenlijk een afspraak met Trish (voor je het vraagt: ja, zij is ook een ex, mijn eerste zelfs) op het openingsgala van het Balkan Filmfestival, maar het regent dat het giet dus lig ik opgerold op mijn paarse sofa met Petrushka (vernoemd naar het meisje in Ballet Shoes, dat was mijn favoriete boek tot ik in de puberteit kwam en Gone with the Wind ontdekte) die met haar kop tegen een hoek van mijn laptop blijft schurken, wat mogelijke tikfouten verklaart. Buiten op straat hoor ik voetstappen en een jongen en een meisje maken ruzie. Ze hebben zo’n sterk accent dat jij ondertiteling nodig zou hebben.

Re: tijdzones: de politiek heeft zo’n potje gemaakt van de wereldkaart. Ik heb het net op internet opgezocht en Rusland heeft elf zones, terwijl China erop staat om voor alle burgers dezelfde tijd aan te houden, wat betekent dat de zon om 5u of om 9u opkomt, afhankelijk van de provincie waarin je woont. En luister, je kunt om 16u thee zitten drinken in Argentinië, terwijl het ten nóórden van jou in Venezuela nog maar 14u is!

Naast mij staan de resten van een grote bak noedels - thuisbezorgd door een van de zes restaurants hier om de hoek. Voor een tomboy, Jude, blijk je veel huisvrouwentrekjes te vertonen, zoals alleen basisingrediënten gebruiken en alles zelf klaarmaken. Ik durf te wedden dat je zelf koolraap kweekt, klopt dat? (Ik heb geen flauw idee hoe een koolraap eruitziet, maar het kwam voor in het kruiswoordraadsel in de Guardian dat Fintan aan het oplossen was in de crew lounge in Los Angeles.) Aan de andere kant hak je ook brandhout en nog wat van die stoere pioniersdingen. Terwijl ik gewoon een luie, mijn nagels lakkende consument ben, zucht. (Die ellendige trampoline staat nu stof te verzamelen onder mijn hemelbed.)

Re: Rizla: ik denk dat ik hem wel zou mogen. Hebben jullie sinds je uit de kast bent ooit gewedijverd om de beperkte voorraad plaatselijke schonen?

Síle

Onderwerp: de zonden die ik ooit begaan heb

Hier komen ze. Vandalisme. Moedwillige beschadiging van valuta (toen ik veertien was stempelde ik “Weg met de bom” op bankbiljetten). Rijden zonder rijbewijs, rijden zonder verzekering, roekeloos rijgedrag onder invloed van alcohol en marihuana. Zwaar lichamelijk letsel: in de elfde klas heb ik de neus gebroken van een trut die Tiffany-Lou heette. Zie je, ik ben helemaal niet zo’n meisje met een victoriaans hoedje.

Ik heb een litteken rond de onderkant van mijn oor van het “tabletoppen”. Het is ongelooflijk dat jullie Ieren pas leren autorijden als je in de twintig bent. Voor kinderen in Ontario is het enige vermaak namelijk: rondrijden en stennis schoppen - bijvoorbeeld “mailbox baseball” spelen, dat is brievenbussen molesteren. (Ken je die?) “Tabletoppen” is dat je allemaal op het dak van de auto kruipt met je drank (goedkope wijn - Moody Blue, Black Knight of Lonesome Charlie) en dan op verlaten weggetjes gaat rijden. Tijdens die bewuste bloedstollende rit zat Rizla achter het stuur (vijftien jaar ouder dan de anderen maar géén goede invloed). Hij reed in een kuil en mijn oor werd er bijna afgerukt.

Re: wedijveren: neuj, we hebben zelden dezelfde smaak.

Re: wanneer ik “uit de kast kwam” - hm, ik weet niet zeker of ik dat ooit gedaan heb of dat ik ooit in de kast zat. Ik maakte me niet zo druk over “normaal” zijn, misschien omdat Quakers niet veel op hebben met dogma’s of erbij horen. Ik kwam naar huis met een paar jongens en met een paar meisjes, en mam gaf nooit haar mening (hoewel ik er zeker van ben dat ze haar voorkeur had). Mijn beleid was om geen statements te maken en geen leugens te vertellen. Tenzij je mijn kapsel als een statement ziet? Maar dat is sinds mijn vierde niet meer veranderd.

Onderwerp: virtuele koffie

Ik vind het geweldig! “Stennis schoppen”, “meiden” die rondsjezen op “skidoo’s”. Jouw taal is veel vreemder dan de mijne, weet je dat? Heel erg bedankt, trouwens, voor het kleine luchtdichte zakje water met het etiket “Echte ijspegel uit Ontario”. Ik heb hem in de diepvries gelegd maar toen ik hem er weer uithaalde was hij zo plat als een creditcard. (Een parabel over globalisering?)

Ik ben het met je eens: het is heel vreemd om elkaar te leren kennen op een elektronische steenworp afstand. (We zullen elkaar toch eens in levenden lijve moeten ontmoeten een dezer jaren.) Dus heb ik je vandaag meegenomen naar mijn favoriete Italiaanse café in Dublin om je te leren hoe echte koffie smaakt. Ik heb ook een heerlijke torta limone besteld. We kijken uit op de promenade die is aangelegd langs de Liffey. Het was de bedoeling om het op de Seine te laten lijken, maar de toeristen die voorbij schuifelen in de regen met een plastic zak boven hun hoofd bederven die indruk enigszins…

Re: Uit de Kast Komen (wat wij bejaarden trouwens uitspraken met hoofdletters!): in mijn geval was het een dramatisch en enigszins traumatisch gevolg van mijn aansluiting bij een feministische groep op de universiteit en verliefd worden op Trish, maar het had een happy-end omdat Da een doorgewinterde liberaal is.

Re: LAT-relatie: Kathleen en ik verkiezen het allebei om onze eigen plek te hebben, en uiteindelijk ben ik, met mijn werkrooster, toch de helft van de tijd niet thuis. Met Ger woonde ik negen maanden samen terwijl zij me langzaam gek maakte met haar slordigheid. Ik was drie jaar, af en aan, samen met een piloot die Vanessa heette. Zij is om verschillende redenen memorabel: haar stemmingswisselingen, haar alcoholgebruik en (niet bewezen maar erg waarschijnlijk) haar affaire met een meisje van personeelszaken. Vanessa zou nooit bij mij zijn komen wonen omdat ze als de dood was dat de luchtvaartmaatschappij erachter kwam. Het grappige is dat ze een “Garbo met een broek aan”-uitstraling had en iedereen dus al van ver kon zien dat ze lesbisch was.

Re: de internationale datumgrens: als je naar het oosten vliegt en hem overschrijdt dan ga je van vandaag naar gisteren, en dat is inderdaad verwarrend. Als de kapitein het aankondigt, krijg ik altijd de bizarre neiging om uit het raampje te kijken, alsof er in de Stille Oceaan een lijn zichtbaar zou zijn.

Onderwerp: wat ik zoal doe op een dag

Op dit moment ben ik een stukje van driehonderd woorden aan het schrijven voor een nieuwsbrief met de naam “Paden van het verleden”. Het gaat over “voorbodes” (voorkennis over dingen die nog niet uitgevonden zijn). In ons archief hebben we een artikel uit 1867 over een jongen van de familie Mitchell die ’s nachts terugkomt van een feest bij een van de buren. Ineens ziet hij een ronkende zwarte machine met witte lichten voorbijkomen, “die sneller bewoog dan een stier kan lopen” en die hem bijna in de greppel doet belanden. Ik weet dat je me bijgelovig noemt omdat ik binnenshuis geen paraplu wil opendoen of liever niet met z’n dertienen aan tafel zit, maar vind je niet dat dit klinkt als een auto? Misschien maakt de tijd soms een lus, zoals wanneer je iets aan het omzomen bent en de draad in de knoop raakt en een lus vormt.

Behalve dat jij waarschijnlijk ook niet naait, of wel, Síle?

Ik vergat je te vertellen dat mevrouw Leung me liet betalen voor de aardbeien-rabarbertaart die jij en ik telepathisch samen hebben gegeten in de Garage gisteren - wat volgens mij betekent dat de gemeenschap vindt dat de rouwperiode nu officieel voorbij is. Hoewel ik nog niet echt stabiel ben: toen ik gisteren thuiskwam van een geweldige diavoorstelling over de pijlpunten van de Ojibwa, kwam ik toevallig de leesbril van mam tegen achterin een la en heb ik een halfuur gehuild.

Niet dat het altijd leuk was om met haar samen te wonen. We praatten veel over onze buren, maar vaak zat ze de hele avond voor haar kleine tv te breien, en ze snauwde me soms af als ik was vergeten de kachel op te poken. Maar tegenwoordig praat ik voortdurend met haar in mijn hoofd. Daarin lijkt het eigenlijk erg op een vriendschap op afstand… (Fijn maar af en toe frustrerend.)

Onderwerp: dode moeders

Ik weet wat je bedoelt. De mijne zal altijd vijfendertig en beeldschoon blijven, een pot chaithee zetten, me een kus toewerpen. Zoals het nogal seksistische Bengaalse spreekwoord luidt: “Alleen als een vrouw dood is kunnen we haar loven.”

Ik kan niet geloven dat je - in maart! - nog tot aan je knieën in de sneeuw zit; ik zou bijna willen dat ik daar was om erin rond te ploeteren.

Ik herinner me ineens dat boek over kinderen die een meisje van sneeuw maken. Ze danst door de tuin in een sprankelende jurk van ijspegels. Maar de ouders zeggen: “Jullie vriendinnetje is blootsvoets. Laat haar binnenkomen voor ze sterft van de kou.” De kinderen proberen het uit te leggen, maar de vader zegt: “Wat een onzin,” gaat achter haar aan en sleurt haar mee naar binnen, en terwijl zij thee zitten te drinken smelt het meisje langzaam weg op het haardkleed.

Onderwerp: sneeuwmeisje

Síle, ik moest vijf minuten geleden al in het schoolgebouw zijn om een paar vrijwilligers te helpen met het afbreken van de tentoonstelling over vreselijke epidemieën. Maar ik moet nog even kwijt dat ik dat verhaal ken. Het is van Hawthorne. En het ergste is dat wanneer de kinderen in tranen uitbarsten, de vader doet alsof er niks aan de hand is en tegen de dienstmeid zegt dat ze die berg vuile sneeuw moet opvegen die de kinderen mee naar binnen hebben genomen…