Het was een ijskoude zaterdagmiddag. De witte rivieroevers en de berijpte treurwilgen waren in mist gehuld; hier en daar hingen ragfijne spinnenwebben te sprankelen, stijf van de rijp. In de warmte, en op de muziek van 'Walking In The Air' op de radio, waren Amber en Lucy de kerstboom aan het versieren. Jack had spijt van zijn keuze een kunstboom uit Taiwan die rook naar de piepschuimvlokken waarin hij verpakt had gezeten en die nu overal op de grond lagen. Hij had in het tuincentrum beter een lekker ruikende boom kunnen kopen, maar het was zo koud geweest dat het hem beter had geleken om naar binnen te hollen voor een verpakte boom. Hij had zijn dochters de vrije hand gegeven bij het uitzoeken van de versiering en ze hadden kosten noch smaak gespaard. Derhalve ging hij Kerstmis vieren met de meest kitscherige boom die hij ooit had gezien. Er hingen slierten twinkelende, veelkleurige lampjes in, opzichtige prulletjes in alle vormen, maten en kleuren, engelenhaar en slingers. Deze werden nu over de al zwaarbeladen takken gedrapeerd en het was heel goed mogelijk dat de boom onder die last zou bezwijken.

Maar Jack liet zijn dochters graag hun gang gaan: hun opgetogen gezichten terwijl ze zo nijver samenwerkten waren beloning genoeg. Amber had zich erover beklaagd dat ze niet aan de boom mochten komen die Tony de vorige avond had neergezet: hij had gezegd dat Maddie en hij hem zouden optuigen als de meisjes naar bed waren. Volgens Lucy was de Noorse blauwspar zo groot dat hij in de hal met zijn hoge plafond moest blijven. Tony had hem in het bos ongetwijfeld eigenhandig omgehakt en daarna over zijn schouder heldhaftig naar huis gedragen.

Hou op, joh, hield Jack zichzelf voor. Vergeet niet dat dit de tijd is van welwillendheid jegens je medemensen.En daar hoort Tony ook bij.

Toen hij de meisjes die ochtend vroeg was gaan halen, was Maddie naar de kapper geweest, ter voorbereiding op het feest dat ze die avond gaven - daarom had hij zijn dochters twee weekends achter elkaar mogen hebben. Tony had hem iets te drinken aangeboden, maar hij had het zoals altijd afgeslagen en had postgevat in de hal, met zijn handen diep in zijn zakken. Hij was hier met maar één doel: om zijn dochters te halen. Een beleefd praatje stond niet op het programma. En zou er ook nooit op komen.

'Wat vind je, papa?' Lucy keek hem vol verwachting aan. 'Vind je hem mooi?'

Hij bekeek hun werk aandachtig en tilde zijn jongste dochter vervolgens op tot ze oog in oog stond met de engel boven in de boom.

'Het is de mooiste boom die ik ooit heb gezien. Iedereen in Maywood zal jaloers op ons zijn. Als het bekend wordt, staan de mensen in de rij om te komen kijken.'

Giechelend drukte Lucy haar gezicht in zijn hals en gaf hem een kus. Hij zette haar weer op de grond, glimlachte tegen Amber en gaf haar een high five. 'Goed zo, partner! Wat dachten jullie van iets te drinken met een saucijzenbroodje?'

Lucy, die broodmager was en altijd honger had, verdween richting keuken. 'Zijn ze zelfgemaakt, net als die van mama?' riep ze over haar schouder.

'Maar natuurlijk.'

Amber keek hem onzeker aan.

'Oké,' gaf hij toe. 'Een hardwerkende chef-kok bij Marks & Spencer heeft ze voor me gemaakt.'

De keuken was te klein om in te eten, dus namen ze hun drinken en borden mee naar de woonkamer om de boom te bewonderen. Hij stond er een beetje scheef bij, maar Amber noch Lucy had het in de gaten. 'Er moeten nog cadeautjes onder,' zei Lucy, die op de grond ging zitten en zich omringde met vlokken piepschuim. 'Hij ziet er zo kaal uit van onderen. Heb je cadeautjes?'

'Alleen die voor jullie.'

Lucy's ogen lichtten op.

Amber kwam naast Jack op de bank zitten. 'Doe niet zo stom, Lucy, die kun je nog niet krijgen. Het is te vroeg. Kerstmis is pas over twee weken.'

Lucy liet haar hoofd hangen en haar kin verdween in de kraag van haar trui.

'Nou,' zei Jack langzaam, 'jullie mogen ze dit weekend best hebben, aangezien ik jullie met Kerstmis niet zie.'

Lucy veerde weer op, maar Amber, die telkens wanneer hij haar zag groter leek te zijn geworden, schudde vastberaden haar hoofd. 'Nee. Ik wil het mijne bewaren tot de dag zelf. Ik wil dat paps cadeau bijzonder is.' Ze kroop dicht tegen hem aan.

'Ik ook,' zei Lucy, maar ze klonk niet overtuigd.

'En vergeet niet,' zei hij, 'dat jullie ook nog een heleboel cadeaus van de kerstman krijgen.' Hij wist dat Amber te oud was om daarin mee te gaan, maar hij hoopte dat Lucy er nog in geloofde. Ze had al zo jong met zoveel harde realiteit te maken gekregen dat hij wilde dat ze van het laatste beetje onschuld van haar jeugd zou genieten.

Met haar benen voor zich uit, haar knieën en enkels tegen elkaar, keek ze hem bedachtzaam aan. 'Denk je dat hij ons in Frankrijk wel zal kunnen vinden?'

'Natuurlijk wel. En hij brengt jullie je cadeautjes zelfs nog eerder dan alle kinderen hier in Engeland.'

'Waarom?'

'Omdat het in Frankrijk een uur vroeger is,' zei Amber. 'Goh zeg, weet jij dan helemaal niets?'

'Ik weet een heleboel,' zei Lucy, die opleefde. 'Ik weet bijvoorbeeld dat het gaat sneeuwen.' Ze nam een handvol vlokken piepschuim en gooide ze naar Amber toe. Lachend ging Amber op de grond zitten en begon haar zusje te kietelen. Ze rollebolden als een stel jonge honden en Jack bedacht hoe goed het was om Amber zo ontspannen te zien: ze liet zich nog maar zelden gaan.

Maddie had hem vorige week eindelijk op de hoogte gesteld van hun plannen voor kerst en nieuwjaar, en het was precies zoals hij had gevreesd: zijn dochters gingen naar Frankrijk voor een skivakantie van twee weken. 'Fijn dat je me op de hoogte houdt,' had hij droogjes gezegd.

'Doe alsjeblieft niet zo, Jack,' had ze ongeduldig gezegd. 'We hebben nog maar pas besloten wat we gaan doen.'

'En het is zeker niet bij je opgekomen dat ik misschien ook plannen voor de kerst wil maken?'

'Hoor eens,' had ze met een zucht gezegd, 'het is niet zo gemakkelijk als je denkt.'

'Wat is er dan zo verdraaide moeilijk? Tony kijkt in zijn agenda, grijpt naar zijn chequeboek en dat is het: jullie zijn onderweg om te gaan skiën. Ik zou blij zijn als ik zoveel keus had.'

'Als je niet beleefd kunt blijven, Jack, praat ik liever niet meer met je.'

'O, geloof me, dat gevoel is wederzijds.'

'Ik had gedacht dat je meer moeite zou doen, al was het maar ter wille van de kinderen.'

Dat had pijn gedaan en hij was uit zijn slof geschoten. 'En als jij meer om de kinderen had gegeven, had je het niet achter mijn rug met Tony aangelegd!'

Het was weer zo'n rampzalig gesprek geweest, en weer had hij zichzelf voorgehouden dat het hun laatste boze woordenwisseling zou zijn. Hij zou zijn woede onderdrukken. Hij zou zijn trots inslikken. En zijn verbittering. Alleen leek hij het niet te kunnen.

'Wie wil er nog een saucijzenbroodje?' vroeg hij toen de lachbui was bedaard.

'Ik, alsjeblieft,' zei Lucy hijgend.

Jack lachte haar toe. 'Toe maar, Luce, ga je gang. Amber?'

'Nee, dank je.'

'Weet je het zeker?'

Ze trok haar paardenstaart recht. 'Ik ben op dieet.'

Omdat Jack dacht dat hij haar verkeerd had verstaan, zei hij: 'Wat zei je?'

'Het is niets bijzonders, pap, ik wil alleen niet dik worden.'

'Die kans is zo ongeveer net zo groot als dat ik eerste minister word. Hoe is dat zo gekomen?'

Ze haalde haar schouders op.

'Weet je moeder hiervan?'

Weer een schouderophalen.

Geschrokken trok hij haar op schoot. 'Nou moet je eens goed naar me luisteren, Amber. Je bent goed zoals je bent. Meisjes van jouw leeftijd hoeven niet op dieet.'

Ze boog zich van hem af, zodat ze hem kon aankijken. 'Maar papa, op school doet iedereen het.'

Hij streelde liefdevol haar wang. 'Misschien komt dat doordat ze niet zo knap zijn als jij.'

Ze zei niets, maar liet zich tegen hem aan zakken, en hij moest denken aan al die keren dat hij haar als baby en peuter had vastgehouden. Ze was altijd graag geknuffeld. Tegenwoordig werden de omhelzingen minder frequent, maar ze waren hem daarom niet minder dierbaar. Hij dacht opeens aan de baby die Clare droeg, en tol zijn schande en ontzetting kon hij zich niet voorstellen dat hij voor dit nieuwe kind net zoveel liefde zou kunnen opbrengen als hij altijd voor Amber en Lucy had gevoeld.

De volgende dag ging Jack met zijn dochters naar Clare voor een zondagse lunch. Ze zagen elkaar voor het eerst. Hij was gespannen, en zij ook. Hij had hen de vorige avond, toen ze chinees zaten te eten dat hij had gehaald, over Clare verteld. Hij had geprobeerd Clare te beschrijven als een vriendin, iemand die hij had leren kennen sinds hij alleen was. Het was waar, al was het een beetje kort door de bocht. Hij had Amber en Lucy geen reden willen geven om te denken dat zij niet bij hem op de eerste plaats kwamen. 'Als ze gewoon een vriendin is, waarom gaan wij dan naar haar toe?' had Amber gevraagd, met ogen die hem scherp opnamen. Lucy was opgehouden met kauwen en zat hem ook aan te staren.

'Nou, ze is meer een soort speciale vriendin, en ik wil graag dat jullie haar leren kennen.'

Er was een stilte gevallen.

'Ga je met haar trouwen?' had Lucy gevraagd. Ze had hem aandachtig aangekeken. Hij had zich voorovergebogen en met zijn papieren servet haar kin afgeveegd. 'Misschien, ooit. Maar dat is nog heel ver weg.'

'Maar je kunt niet met haar trouwen! Je bent... Je bent nog met mama getrouwd.'Hij keek naar Amber. Ze leek net zo verbaasd over haar uitbarsting als hij. 'Dat weet ik wel,' had hij sussend gezegd, 'maar op een dag niet meer.'

'Maar waarom dan?'

'Waarom wat, Luce?'

'Waarom wil je dan weer gaan trouwen? Hou je niet van ons?'

'Of ik van jullie hou? Ik ben gek op jullie. Jullie betekenen alles voor me. En niets kan daar ooit verandering in brengen. Jullie zullen bij mij altijd op de eerste plaats komen.'

Hij had wel gezien dat ze er niet in trapten. De rest van de avond hadden ze zitten kibbelen en ze waren moe en prikkelbaar naar bed gegaan. Bij het ontbijt had Amber niets willen eten en Lucy had gehuild toen haar zusje haar lievelingsbeker had omgegooid, waardoor het oor was afgebroken en het sap op de grond was gelopen.

Het was geen ideaal begin van de dag geweest, en toen Jack bij Clare voor de deur parkeerde, had hij het gevoel dat het nog erger zou worden.

Jack zag al meteen dat Clare moe was. Ook was duidelijk dat ze zich erg had ingespannen om voor de perfecte lunch voor Amber en Lucy te zorgen, eten waarvan ze zeker wist dat het hun zou aanspreken: spaghetti Bolognese, met appelkruimeltaart met ijs toe. Bovendien had hij het idee dat ze nerveus was, waarschijnlijk omdat ze wist dat ze uiterst kritisch zou worden beoordeeld.

Toen ze met z'n vieren aan de feestelijk gedekte tafel zaten, viel het gesprek stil. Amber en Lucy hingen op hun stoel en zaten ongeïnteresseerd te kieskauwen.

'Vooruit, jullie, eet je bord leeg voordat het koud wordt,' zei hij.

'Maar er zitten stukjes in de saus,' klaagde Lucy, en ze prikte met haar vork in haar eten.

'Stukjes?' herhaalde Clare. Ze keek naar het aanstootgevende stukje op het bord en lachte. 'Dat is een paddestoel.'

Lucy trok een lelijk gezicht. 'Jakkes! Ik hou niet van paddestoelen. Mama geeft ons nooit paddestoelen. Ze zijn glibberig - en ze kunnen giftig zijn. Paddestoelen zijn toch giftig? Dat heb ik op televisie gezien.'

'Ik verzeker je dat ze onschadelijk zijn - uit de groenteafdeling van de supermarkt. Waarom strooi je er niet wat Parmezaanse kaas over? Dan smaken ze vast beter.' Clare gaf haar de kaas aan.

Maar Lucy trapte er niet in. 'Kan ik alsjeblieft wat gewone kaas krijgen?'

'Lucy, ik geloof niet...'

'Het geeft niet, Jack,' onderbrak Clare hem. 'Kr is genoeg cheddar in de koelkast. Het is zo geraspt.'

Hij keek haar na toen ze de kamer uit ging en wendde zich toen tot zijn dochters. 'Eet zoveel als jullie kunnen, meiden,' zei hij ernstig. 'Clare heeft een heleboel moeite voor jullie gedaan.'

Geen van beiden zei iets, en toen Clare terugkwam, zag hij dat ze fronste. 'Gaat het wel?' vroeg hij, en hij nam de kaas van haar aan. 'Je ziet er moe uit.'

Haar glimlach was niet overtuigend. 'Ik heb vast dat virus onder de leden dat op mijn werk heerst.' Ze plofte neer en nam wat sinaasappelsap.

Tien minuten later, toen duidelijk was dat Amber en Lucy waren uitgegeten, zei Clare: 'Jullie mogen wel opstaan als je wilt. Het spijt me als ik iets heb gemaakt wat jullie niet lekker vinden. De volgende keer zal ik eerst met jullie overleggen, oké? Misschien moeten jullie maar een lijstje maken van wat jullie het lekkerst vinden. Dat noemen we dan jullie lekkerslijstje. Wat vinden jullie daarvan?'

De enige reactie was een ongeïnteresseerd schouderophalen. Jack, die zich schaamde voor het gedrag van zijn dochters, wilde hun net een standje geven, toen Clare hem voor was. 'Heeft niemand jullie ooit verteld dat het onbeleefd is om geen antwoord te geven?'

Amber keek vinnig op. 'En heeft niemand jou ooit verteld dat je je mond moest houden?'

In de stilte die volgde keek Clare over tafel eerst naar haar, en daarna naar Jack, die net zo geschokt was door Ambers ongemanierdheid als Clare. 'Amber, wat bezielt je in vredesnaam?' zei hij. 'Bied onmiddellijk je excuses aan.'

'Nee!'

'Amber, ik waarschuw je! Zeg dat het je spijt.'

'Waarom zou ik dat zeggen als het niet zo is? Ik wilde hier helemaal niet komen, en ik wilde dit al helemaal niet eten!' Ze hief haar hand op om op haar bord te wijzen, schatte de afstand verkeerd in en het bord, met de resten van haar maaltijd erop, kiepte om. Amber begon te huilen. 'Ik haat je!' riep ze uit, en ze keek Clare recht aan. 'En ik wou dat je dood neerviel en mijn papa met rust liet.'

Jack schoot overeind en gooide zijn glas om: de rode wijn liep over het tafelkleed. 'Amber, zo praat je niet tegen Clare, niet nu ze zo haar best heeft gedaan - Clare, wat is er met je? Clare?!'

Hij zag dat ze probeerde op te staan, maar ze zwaaide naar hem toe. Hij greep haar beet en hield haar stevig vast. 'Wat is er, Clare? Wat is er met je?'

'Badkamer,' fluisterde ze. 'Je zult me moeten helpen.'

Voordat ze bij de trap waren, was ze buiten bewustzijn. Jack bleef zo rustig mogelijk, droeg haar naar de zitkamer en legde haar op de bank. Lucy en Amber kwamen ongerust achter hem aan. 'Wat is er met haar?' vroeg Lucy.

'Er is niets aan de hand,' zei Jack, en hij wilde maar dat Clare haar ogen open zou doen. 'Maak je maar geen zorgen. Ze is zo weer in orde.'

'Gaat ze dood?' vroeg Amber.

Zijn dochters stem klonk zo zacht dat Jack zich moest inspannen om haar te verstaan. Hij gaf een kneepje in haar hand. 'Natuurlijk niet,' antwoordde hij, en hij bedacht dat hij het grootste deel van de huiveringwekkende tocht naar het ziekenhuis als de dood was geweest dat dat inderdaad zou gebeuren. Het is allemaal mijn schuld, had hij gedacht, en hij had zo snel gereden als hij durfde. Stel dat ze doodgaat? Hoe moet ik met dat schuldgevoel leven? En waarom heb ik geen ambulance gebeld? Telkens was Clare af en toe buiten bewustzijn geraakt, en ze had afwisselend naar adem gesnakt van de pijn en was beangstigend stil geweest. Alles wees erop dat ze de baby verloor, maar dat dit geen normale miskraam was. Des en Julie hadden die nachtmerrie twee keer doorgemaakt, en daardoor wist hij dat wat Clare overkwam anders was.

'Ik bedoelde het niet zo toen ik zei dat ik wilde dat ze dood zou neervallen,' zei Amber zachtjes. 'Het spijt me, papa. En het spijt me ook van de spaghetti.' De tranen sprongen haar in de ogen.

Jack drukte zijn dochter tegen zich aan. 'Dat is allemaal niet belangrijk, schat. Alles komt weer goed. Clare wist wel dat je het niet zo bedoelde.'

Aan zijn andere kant zat Lucy met haar benen te zwaaien en een gescheurd stripboek te lezen. Ze zei: 'Maar wat heeft Clare dan, papa? Waardoor is ze opeens zo ziek geworden? Denk je dat het van de paddestoelen kwam? Misschien waren ze toch giftig.'

'Ik weet het niet,' loog hij, en hij ontweek haar blik. 'Laten we maar afwachten wat de dokters zeggen, oké?'