Nationale symbolen

Aan het Bestuur en de Directie van de avro Hilversum Mooi Nederland

Geachte dames en heren,

Langs deze weg wilde ik protesteren tegen de stuitende wijze waarop u het wekelijkse avro tv-avondje onlangs meende te moeten besluiten.

Wat was het geval? Ik had die avond speciaal afgestemd op uw charmante programmaatje Ontdek je Plekje. Ik ben namelijk een groot liefhebber van sprookjes. Hoe slaagt uw Plekjeploeg er toch telkenmale weer in, het Nederlandse landschap te ontdoen van alles wat vies en rot is? De kaalslag van de winkelpromenades, de verkeersdrempelige kneuter-nieuwbouw, het parkeerblik, de horizonvervuiling: de avro-camera weet het zorgvuldig buiten beeld te houden. Mijn programmablad spreekt van een herhaling. Werden deze Plekjefilms eerder uitgezonden in 1928?

Ook die maandagavond ontstond bij mij het door u beoogde effect. ‘Wat is Nederland toch mooi!’, verzuchtte ik. Ik was in een milde, vaderlandslievende stemming gebracht, zo zacht als echte Nederlandse roomboter. Ik was ‘rijp’ voor wat toen volgde. U besloot namelijk uw uitzending met het vertonen van een wapperende Nederlandse vlag, waarbij ons volkslied ten gehore werd gebracht.

Helaas! De wijze waarop u meende deze nationale symbolen in beeld te moeten brengen, schoot mij in het verkeerde keelgat. Zo kan het echt niet, dames en heren!

Het idee om een tv-avond met vaderlandse trots af te sluiten, is overgewapperd uit de Bondsrepubliek. Daar doet men het, zoals te verwachten is, correct en indrukwekkend. Een Duits landschap (Bonn?) vloeit over in een beeld vullende

wapperende vlag, terwijl het martiale Duitse volkslied sonoor en magistraal tot klinken wordt gebracht. In Nederland volgde eerst de eo. Ook op die tv-presentatie heb ik niets aan te merken. Een breeduit wapperende vlag en een door een gemengd koor gezongen Wilhelmus. De tekst van het eerste en zesde couplet wordt zelfs over de vlag geprojecteerd, zodat wij misschien vergeten kennis kunnen opfrissen (‘De tirannie verdrijven, Die mij mijn hert doorwondt.’). Ook de tros vond mij tijdens haar twee minuten nationale dagsluiting menigmaal aan haar zijde. Een mooie dia van Huis ten Bosch en een stemmig geblazen Wilhelmus (door de Koninklijke Militaire Kapel?).

Maar dan de avro! Voor een goed begrip van mijn kritiek vermeld ik hier, dat ik een uitstekende opvoeding in nationale symboliek heb meegekregen. Ik koester een plakwerkje van de kleuterschool, waarop ik met vierjarige onhandigheid en zes strookjes papier, twee vaderlandse vlaggen tot stand heb gebracht. Als welp behaalde ik mijn Tweede Ster; eis 8 luidde dat ik de twee Wilhelmuscoupletten uit het hoofd diende te kennen. Op de lagere school leerde ik hoe de Watergeuzen in 1572 de opstand tegen Spanje begonnen in opdracht van de Prins van Oranje. En wat voerde Hij voor kleuren in zijn banier? Juist! Oranje, Blanje, Bleu! Onze driekleur wapperde voor de eerste maal op 23 juni 1572 bij de bezetting van Gouda. (Wanneer in Ontdek je Plekje?) Weet u wat het ‘breken’ van de vlag is? Het dundoek wordt op een vernuftige wijze opgevouwen, het koord knoopt men er met een geraffineerde strik omheen en dit pakketje takelt men tot in het topje van de mast. Op het moment suprème is één ruk aan het touw voldoende en de driekleur ontrolt zich aan uw verbaasde omhoog geheven blik. Ik kan dat, dames en heren! Ik weet dat men een op de grond in vuil en stof gevallen vlag ter plekke dient te verbranden. Op de avond van Koninginnedag bel ik wel eens bij voor mij vreemde huizen aan om de bewoners te attenderen op hun onteerde, want in het donker hangende

vlaggen. Ons roodwitblauw behoort bij zonsondergang naar binnen te worden gehaald!

Waarom heb ik, met mijn achtergrond, dan bezwaar tegen de nationale dagsluiting zoals de avro die vertoont? Dat zal ik nu verwoorden. In het midden van uw tv-beeld wappert onze Nederlandse vlag. Perfect! Maar dit prachtige symbool wordt geflankeerd door twee even grote, blauw-witte vlaggen met het avro-embleem! En of dit niet genoeg is, staan de drie vlaggemasten frontaal voor de avro-studio opgesteld, met dat foeilelijke kwasi-kunstbeeld aan de gevel (De Zaaier), waaronder weer het woord avro in koperen letters. Drie maal avro; het roodwitblauw verbleekt te midden van dit avro-geweld.

Waar haalt u de euvele moed vandaan onze natie zo te vereenzelvigen met uw organisatie? Ik word door vlag en volkslied aangesproken in mijn vaderlandse gevoelens, maar ik ben geen lid van de avro. Ik acht uw oubollige, kleinburgerlijke, supertruttige omroep zelfs het symbool van alles, waarin een klein land klein kan zijn.

Ik wil hier geen oorlogskoeien uit de sloot halen, dat is gevaarlijk tegenwoordig, maar als u de bladzijden 254 tot en met 257 van Dick Verkijk’s onthullende boek Radio Hilversum 1940-1945 nog eens naleest, zult u misschien kunnen begrijpen dat ik ernstig bezwaar maak tegen de keuze van de avro-studio als decor, waarvoor de Nederlandse vlag wappert. Uw studio is geen Nationaal Monument!

Vlag en volkslied vormen de symbolen van onze eenheid als Nederlanders en dienen niet beklad met avro-propagan-da!

Achtend, De Bie, Nederlander.