Niezen

Toen mijn hond een hondje was, kreeg hij bij grote emoties steevast de hik. Als er onverwachts een bouvier of een rottweiler aan hem kwam ruiken of ik een grote mond tegen hem opzette, schoot zijn middenrif in een kramp en bleef hij wel vijf minuten van slag. Ik reed eens met hem op de passagiersplaats in de auto, toen ik plotseling enorm moest niezen. Hatsjie!! proestte ik. Het hondje kreeg onmiddellijk de hik.

‘Ja,’ zei ik toegeeflijk, ‘dat was ook wel erg hard. Als er een mens bij was geweest, had ik mij ingehouden.’

Hard niezen is niet beschaafd, daarom probeert iedereen het geweld te beteugelen. Als je er op tijd bij bent, kun je een zakdoek tegen je neus drukken, dat dempt het geluid. Je kunt de nies ook een meer beheerste uitdrukkingvorm geven door er een woord van te maken: hatsjie! of hatsjoe! niezen Nederlanders.

In Spanje niezen ze Jesús! Dat spreek je uit als Gééé-SOES! Als het een bijzonder heftige nies betreft, laat de niezer op de aanroep van de heer nog Jozef en Maria volgen: Jesús! José y María!

Amerikanen verontschuldigen zich als ze moeten niezen. Ze vinden alle lichamelijke uitingen onbetamelijk: na het hoesten, niezen en zelfs als ze hun keel schrapen, mompelen ze: ‘Excuse me!’ Alleen na een orgasme zeggen ze niets, terwijl daar ook allerlei onbedoelde geluiden bij opklinken. Sommige mensen proberen die kreten te vertalen in een woord of een zinnetje, dat min of meer bij de omstandigheden past. Ze kondigen hun orgasme aan: ‘Ik kom kláááár!!!’ Of ze roepen de naam van de geliefde. Met een vrouwennaam gaat dat beter dan met die van een man. Dat ligt aan het aantal lettergrepen. Vrouwen heten Linda, Annemarie, Chantal! Mijn man heet Ad. Daar vul je geen orgasme mee.

Met namen moet je een beetje uitkijken. Dat weet iedereen. Je roept al gauw de verkeerde, vooral als er sprake is van een wisseling van de wacht. In bed heb ik mij nooit vergist, maar het gebeurt mij geregeld dat ik Ad per ongeluk bij de naam van twee verloofdes geleden noem. Met die man ben ik nog innig bevriend. Wij spreken elkaar vaak en zo kan het gebeuren dat ik zijn naam met die van mijn verloofde verwar en omgekeerd. Met mijn broer heb ik dat ook en hij heeft het weer met de naam van zijn eigen vrouw en die van mij. Hij en ik zijn onze hele jeugd onafscheidelijk geweest en het heeft even geduurd voor we een beetje wilden inschikken om plaats te maken voor de echte liefde.

Toen mijn broer pas verkering met zijn vrouw had noemde hij haar soms per ongeluk Yvonne. Daar werd hij om uitgelachen.

‘Ja, hoor eens,’ verklaarde hij, ‘een vrouw heet nu eenmaal Yvonne, tenzij het tegendeel is bewezen.’ De laatste jaren noemt hij ons allebei Jellie.

Soms kun je aan de dingen die iemand tijdens het orgasme roept horen, hoe hij over seksualiteit denkt. Er zijn mannen die heel hard hoer! hoer! schreeuwen terwijl ze de daad voltooien. Vrouwen die seks eigenlijk vies vinden, schijnen ook pornografische mededelingen te doen. Een vriend van mij vertelde dat hij eens met een vrouw had gevrijd die almaar neuk mij, neuk mij riep. Hij had de grootste moeite die opdracht uit te voeren omdat hij zich niet van de gedachte kon losmaken dat zij die woorden ooit eens als ondertitel had gezien in een Engelstalige B-film. Nederlanders zeggen nooit neuk mij.

Ik heb een kortstondige romance gehad met een man die keihard Engeltje!! Engeltje!! kermde, terwijl hij klaarkwam. Hij was katholiek.

Klaarkomen lijkt wel een beetje op niezen. Het begint met een prikkeling die nog zou kunnen wegebben. Dan neemt de aandrang toe en verandert in een ontembare golf die met heftige schokken tot ontlading komt.

Ik hoorde van een arts dat de vergelijking voor de hand ligt. Hoog in de neus bevindt zich weefsel dat, net als dat van de penis, de vulva en van de tepels, kan opzwellen. Wie had dat van een neus kunnen denken!

Niezen gebeurt onwillekeurig, maar je kunt een niesbui oproepen door een nagel tegen het neustussenschot te duwen. Dat heeft een fotografe mij geleerd. Zij wilde mannen fotograferen, terwijl ze niesden. In het begin van de fotoserie werkte ze nog met niespoeder, maar dat spul is gevaarlijk. Niemand weet hoeveel je ervan moet opsnuiven. Niespoeder is schadelijk voor het neusslijmvlies. Iemand wees de fotografe op de methode van de prikkeling van het neustussenschot.

Ik heb de foto’s gezien en ze waren niet te onderscheiden van een serie, die een andere fotografe had gemaakt: zij fotografeerde klaarkomende mannen. Met dichtgeknepen ogen, de kaken opeengeklemd of hun gezicht vertrokken tot een grimas beleefden de mannen hun overgave.

Er bestaan theorieën over de vergelijking tussen de heftigheid van het orgasme en een niesbui. Ik heb eens gelezen dat uitbundige niezers ook bij seksuele ontladingen grote hoogtepunten bereiken. Ik denk niet dat een dergelijke stelling stand houdt, als je hem wetenschappelijk zou onderzoeken. Daarvoor zijn met het orgasme te veel emoties verbonden. Je kunt weleens lekker niezen maar niemand zegt dat hij de sterren van de hemel heeft geniesd.

Misschien valt er wel een vergelijking te trekken tussen luidkeels niezen en het lawaai waarmee iemand tot zijn seksuele gerief komt.

Ik heb een paar mannen gekend die een ongelofelijk misbaar maakten terwijl de ejaculatie plaatsvond. Voor hen was het ondenkbaar dat ze er een woord bij zouden roepen of een naam. De uitbarsting van hartstocht was zo overweldigend, dat ze het uitschreeuwden van genot.

Ik heb dat altijd raar gevonden. ‘Kom kom,’ denk ik, ‘je hebt dit toch weleens eerder meegemaakt?’

Vrouwen vinden het in het algemeen gênant om geluid te maken bij lichamelijke verrichtingen. Als ze niezen proberen ze dat met een hoog tsjie! Of tsjoe te doen en zware windstoten vermijden ze ook maar het liefst. Wanneer ze klaarkomen zetten ze de uiting van emoties kracht bij door te zuchten of te jammeren, maar loeien is er meestal niet bij.

Maar er zijn ook mannen die zich muisstil houden, al dendert er een orgasme door ze heen. Dat komt doordat ze geoefend hebben in stilletjes masturberen. Ze deelden in hun jeugd een slaapkamer met een broer of ze waren bang dat hun ouders zouden merken wat ze deden of Onze-Lieve-Heer. Daarom leerden ze zich geluidloos af te trekken.

Een man vertelde me een raadsel: welk lichaamsdeel gebruik je het meest bij de zelfbevrediging? Ik overwoog of het de handen waren, de geslachtsdelen of misschien de longen of het hart.

‘Nee,’ zei hij. ‘De oren. Om te luisteren of er iemand aankomt.’

Het schijnt trouwens helemaal niet goed te zijn om je zo in te houden. Alle energie die loskomt slaat naar binnen, wat een enorme druk op het lichaam geeft. Een bevrijdende kreet van verrukking kanaliseert die kracht. Zachtjes niezen is ook niet raadzaam. De lucht die naar buiten had moeten suizen, wordt naar binnen geperst. Dat is slecht voor de kaakholten en voor de hersenen.

Niezen moet luid en duidelijk en het goedkeurende antwoord hoort te zijn: gezondheid!