Lǎozi

Dào, kě dào, fēicháng dào; míng, kě míng, fēicháng míng. Wúmíng, tiāndì shǐ; yǒumíng, wànwù mǔ. Cháng wú, yù guān qí miào; cháng yǒu, yù guān qí jiǎo. Cǐ liǎng zhě tóng chū ér yì míng, tóng wèi zhī xuán, xuánzhīyòuxuán, zhòng miào zhī mén.

Tiānxià jiē zhīměi zhī wèi měi, sī è yǐ; jiē zhī shànzhī wéi shàn, sī bùshàn yǐ. Gù yǒu wū xiāngshēng, nán yì xiāng chéng, chángduǎn xiāngxíng, gāo xià xiāng qīng, yīnshēng xiāng hé, qiánhòu xiāng suí. Shì yǐ shèngrén chù wúwéi zhī shì, xíng bù yán zhī jiào. Wànwù zuò ér bùcí, shēng ér bù yǒu, wéi ér bù shì, chénggōng bù jū. Fu wéi bù jū, shì yǐ bù qù.

Bù shàng xián, shǐ mín bùzhēng; bù guì nándé zhī huò, shǐ mín bù dào; bùjiàn kě yù, shǐ xīn bù luàn. Shèngrén zhì: Xū qí xīn, shí qí fù, ruò qí zhì, qiáng qí gǔ. Cháng shǐ mín wúzhī wú yù, shǐ zhì zhě bù gǎn wéi, zé wú bùzhì.

Dào chōng, ér yòng zhī jiǔ bù yíng. Shēn hu! Wànwù zōng. Cuò qí ruì, jiě qí fèn, hé qí guāng, tóng qí chén. Zhànchángcún. Wú bùzhī shuí zi? Xiàng dì zhī xiān.

Tiāndì bùrén, yǐ wànwù wèi chú gǒu; shèngrén bùrén, yǐ bǎixìng wèi chú gǒu. Tiāndì zhī jiān, qí yóu tuó yuè. Xū ér bùqū, dòng ér yú chū. Duō yán shù qióng, bùrú shǒu zhōng.

Gǔ shén bùsǐ, shì wèi xuán pìn. Xuán pìn mén, tiāndì gēn. Miánmián ruò cún, yòng zhī bù qín.

Tiānchángdìjiǔ. Tiāndì suǒyǐ néng chángjiǔ zhě, yǐ qí bù zìshēng, gù néng chángjiǔ. Shì yǐ shèngrén hòu qí shēn ér shēn xiān, wài qí shēn ér shēn cún. Yǐ qí wúsī, gù néngchéng qí sī.

Shàngshànruòshuǐ. Shuǐ shànlì wànwù, yòu bùzhēng. Chù zhòngrén zhī suǒ è, gù jī yú dào. Jū shàn de, xīn shàn yuān, yǔ shànrén, yán shànxìn, zhèng shànzhì, shì shàn néng, dòng shàn shí. Fu wéi bùzhēng, gù wú yóu.

Chí ér yíng zhī, bù ruò qí yǐ. Chuāi ér ruì zhī, bùkě cháng bǎo. Jīnyù mǎntáng, mò zhī néng shǒu. Fùguì ér jiāo, zì yí qí jiù. Gōng chéng, míng suì, shēn tuì, tiān zhī dào.

Zài yíng pò bào yī, néng wú lí? Zhuān qì zhì róu, néng yīng’ér? Díchú xuán lǎn, néng wú cī? Àirén zhìguó, néng wúwéi? Tiānmén kāi hé, néng wéi cí? Míngbái sì dá, néng wúzhī? Shēng zhī chù zhī, shēng ér bù yǒu, wéi ér bù shì, cháng ér bù zǎi, shì wèi xuán dé.

Sānshí fú gòng yī gǔ, dāng qí wú yǒu, chē zhī yòng. Shān zhí yǐwéi qì, dāng qí wú yǒu, qì zhī yòng. Záo hùyǒu yǐwéi shì, dāng qí wú yǒu, shì zhī yòng. Yǒu zhī yǐwéi lì, wú zhī yǐwéi yòng.

Wǔsè lìng rénmù máng; wǔyīn lìng rén ěr lóng; wǔwèi lìng rénkǒu shuǎng; chíchěng tiánliè, lìng rénxīn fākuáng; nándé zhī huò, lìng rén xíng fáng. Shì yǐ shèngrén wéi fù bù wéi mù. Gùqù bǐ qǔ cǐ.

Chǒng rǔ ruò jīng, guì dàhuàn ruò shēn. Héwèi chǒng rǔ? Rǔ wèi xià. Dé zhī ruò jīng, shī zhī ruò jīng, shì wèi chǒng rǔ ruò jīng. Héwèi guì dàhuàn ruò shēn? Wú suǒyǐ yǒu dàhuàn, wèi wǒ yǒu shēn. Jí wǒ wú shēn, wú yǒu hé huàn! Gù guì shēn yú tiānxià, ruò kě tuō tiānxià; ài yǐ shēn wéi tiānxià zhě, ruò kě jì tiānxià.

Shì zhī bùjiàn, míng yuē yí; tīng zhī bù wén, míng yuē xī; tuán zhī bùdé, míng yuē wēi. Cǐ sān zhě bùkě zhì jí, gù hùn ér wéi yī. Qí shàng bù jiǎo, zàixià bù mèi. Shéng shéng bùkě míng, fùguī yú wúwù. Shì wèi wú zhuàng zhī zhuàng, wúwù zhī xiàng, shì wèi hū huǎng. Yíng bùjiàn qí shǒu, suí bùjiàn qí hòu. Zhí gǔ zhī dào, yǐ yǔ jīn zhī yǒu. Yǐ zhī gǔ shǐ, shì wèi dào yǐ.

Gǔ zhī shàn wéi shì zhě, wéimiào xuán tōng, shēn bùkě shi. Fu wéi bùkě shi, gù qiáng wéi zhī róng: Yù ruò dōng shè chuān, yóu ruò wèi sìlín, yǎn ruò kè, huàn ruò bīng jiāng shì, dūn ruò pǔ, hùn ruò zhuó, kuàng ruògǔ. Shú néng zhuó yǐ jìng zhī? Xú qīng. Ān yǐ dòng zhī? Xú shēng. Bǎo cǐ dào zhě, bù yù yíng. Fu wéi bù yíng, néng bì fù chéng.

Zhì xū jí, shǒu jìng dǔ. Wànwù bìng zuò, wú yǐ guān qí fù. Fu wù yúnyún, gè guī qí gēn. Guīgēn yuē jìng, jìng yuē fùmìng, fùmìng yuē cháng, zhī cháng yuē míng. Bùzhī cháng, wàng zuò, xiōng. Zhī cháng róng, róng néng gōng, gōng néng wáng, wángnéngtiān, tiān néng dào, dào néngjiǔ, méi shēn bù dài.

Tài shàng, xià zhī yǒu zhī; qícì, qīn zhī yù zhī; qícì, wèi zhī wǔ zhī. Xìn bùzú, yǒu bùxìn! Yóu qí guì yán. Chénggōng shì suì, bǎixìng wèi wǒ zìrán.

Dàdào fèi, yǒurén yì. Zhìhuì chū, yǒu dà wěi. Liùqīn bù hé, yǒu xiàocí. Guójiā hūnluàn, yǒu zhōngchén.

Jué shèng qì zhì, mínlì bǎibèi; jué mín qì yì, mín fù xiàocí; jué qiǎo qì lì, dàozéi wú yǒu. Cǐ sān zhě, wèi wén bùzú, gù lìng yǒu suǒshǔ: Jiàn sù bào pǔ, shǎo sī guǎ yù.

Juéxué wú yōu. Wéi zhī yǔ ā, xiāngqù jǐhé? Shànzhī yǔ è, xiāngqù hé ruò? Rén zhī suǒ wèi, bùkě bù wèi. Máng xī qí wèiyāng! Zhòngrén xī xī, ruò xiǎng tài láo, ruò chūn dēngtái. Wǒ pò wèi zhào, ruò yīng’ér wèi hái. Chéng chéng wú suǒ guī! Zhòngrén jiē yǒuyú, wǒ dú ruò yí. Wǒ yúrén zhī xīn, chún chún. Súrén zhāozhāo, wǒ dú ruò hūn. Súrén chá chá, wǒ dú mèn mèn. Dàn ruòhǎi, piào wú suǒ zhǐ. Zhòngrén jiē yǒu yǐ, wǒ dú wán shì bǐ. Wǒ dú yì yú rén, ér guì shí mǔ.

Kǒng dé zhī róng, wéi dào shì cóng. Dào zhī wèi wù, wéi huǎng wéi hū. Hū huǎng zhōng yǒu xiàng, huǎnghū zhōng yǒu wù. Zhēn míng zhōng yǒu jīng, qí jīng shén zhēn, qízhōng yǒu xìn. Zìgǔ jí jīn, qí míng bù qù, yǐ yuè zhòng fu. Wú héyǐ zhī zhòng fu zhī rán? Yǐ cǐ.

Qū zé quán, wang zé zhèng; wā zé yíng, bì zé xīn; shǎo zé de, duō zé huò. Shì yǐ shèngrén bào yī wéi tiānxià shì. Bù zì jiàn, gù míng; bù zì shì, gù zhāng; bù zì fá, gù yǒugōng; bù zì jīn, gù zhǎng. Fu wéi bùzhēng, gù tiānxià mò néng yǔ zhī zhēng. Gǔ zhī suǒwèi ‘qū zé quán’, qǐ xū yǔ? Gù chéngquán ér guī zhī.

Xī yán zìrán. Piāo fēng bù zhōng cháo, zhòu yǔ bù zhōngrì. Shú wèi cǐ? Tiāndì. Tiāndì shàng bùnéng jiǔ, érkuàng yú rén? Gù cóngshì ér dào zhě, dàodé zhī; tóng yú dé zhě, dé dé zhī; tóng yú shī zhě, dào shī zhī. Xìn bùzú, yǒu bùxìn.

Qǐ zhě bùjiǔ, kuà zhě bùxíng, zì jiàn bùmíng, zì shì bù zhāng, zì fá wú gōng, zì jīn bù cháng. Qí zài dào, yuē yú shí zhuì xíng, wù huò yǒu è zhī, gù yǒu dào bù chù.

Yǒu wù hǔnchéng, xiān tiāndì shēng. Jì mò! Dúlì bù gǎi, zhōu xíng bù dài, kěyǐ wéi tiānxià mǔ. Wú bùzhī qí míng, qiáng zì zhī yuē dào, qiáng wéi zhī míng yuē dà. Dà yuē shì, shì yuē yuǎn, yuǎn yuē fǎn. Dào dà, tiān dà, dì dà, wáng dà. Yù zhōng yǒu sì dà, ér wáng chù yī. Rén fǎ de, dì fǎ tiān, tiān fǎ dào, dào fǎ zìrán.

Zhòng wèi qīng gēn, jìng wèi zào jūn. Shì yǐ jūnzǐ zhōngrì xíng, bùlí zīzhòng, suī yǒu róng guān, yàn chù chāorán. Rúhé wàn chéng zhī zhǔ, yǐ shēn qīng tiānxià? Qīng zé shī chén, zào zé shī jūn.

Shànxíng, wú zhé jī; shàn yán, wú jiǎ zhé; shàn jì, bùyòng chóu cè; shàn bì, wú guānjiàn bùkě kāi; shàn jié, wúshéng yuē bùkějiě. Shì yǐ shèngrén chángshàn jiù rén, ér wú qì rén; chángshàn jiù wù, ér wú qì wù. Shì wèi xí míng. Shànrén, bùshànrén zhī shī; bùshàn rén, shàn rén zhī zī. Bù guì qí shī, bù ài qí zī, suī zhī dà mí, cǐ wèi yào miào.

Zhī qí xióng, shǒu qí cí, wéi tiānxià qī. Wéi tiānxià qī, chángdé bùlí, fùguī yú yīng’ér. Zhī qí bái, shǒu qí hēi, wéi tiānxià shì. Cháng dé bù tè, fùguī yú wújí. Zhī qí róng, shǒu qí rǔ, wéi tiānxià gǔ. Wéi tiānxià gǔ, cháng de nǎi zú, fùguī yú pǔ. Pǔ sàn wèi qì, shèngrén yòng wèi guān zhǎng. Shì yǐ dà zhì wú gē.

Jiāng yù qǔ tiānxià ér wéi zhī, wú jiàn qí bùdéyǐ. Tiānxià shénqì, bùkě wéi. Wèi zhě bài zhī, zhí zhě shī zhī. Fu wù huò xíng huò suí, huò xū huò chuī, huò qiáng huò yíng, huò jiē huò huī. Shì yǐ shèngrén qù shén, qù shē, qù tài.

Yǐ dào zuò rén zhǔ zhě, bù yǐ bīng qiáng tiānxià, qí shì hào huán: Shī zhī suǒ chù, jīngjí shēng. Gù shàn zhě guǒ éryǐ, bù yǐ qǔ qiáng. Guǒ ér wù jiāo, guǒ ér wù jīn, guǒ ér wù fá, guǒ ér bùdé yǐ, shì guǒ ér wù qiáng. Wù mǔ zé lǎo, wèi zhī fēidào, fēidào zǎoyǐ.

Fu jiā bīng zhě, bùxiáng zhī qì, wù huò è zhī, gù yǒu dào bù chù. Jūnzǐ jū zé guì zuǒ, yòngbīng zé guì yòu. Bīng zhě bùxiáng zhī qì, fēi jūnzǐ zhī qì, bùdéyǐ ér yòng zhī, tián tán wéi shàng, gù bù měi, ruò měi zhī, shì lè shārén. Fu lè shā zhě, bùkě déyì yú tiānxià. Gù jíshì shàng zuǒ, xiōngshì shàng yòu. Shì yǐ piān jiāngjūn jūzuǒ, shàng jiàng jūn jū yòu. Shārén zhòngduō, yǐ bēi’āi qì zhī; zhànshèng, yǐ āi lǐ chǔ zhī.

Dào cháng wúmíng. Pǔ suī xiǎo, tiānxià bù gǎn chén. Wánghóu ruò néng shǒu, wànwù jiāng zì bīn. Tiāndì xiànghé, yǐjiàng gānlù, rén mò zhī lìng ér zì jūn. Shǐ zhì yǒumíng. Míng yì jì yǒu, tiān jiāng zhī zhǐ. Zhī zhǐ bù dài. Pì dào zài tiānxià, yóu chuāngǔ yǔ jiānghǎi.

Zhīrén zhě zhì, zì zhì zhě míng. Shèng rén yǒulì, zì shèng zhě qiáng. Zhīzú zhě fù, qiángxíng yǒuzhì. Bù shī qí suǒ zhě jiǔ, sǐ ér bù wángzhě shòu.

Dàdào sì, qí kě zuǒyòu. Wànwù shì zhī yǐ shēng ér bùcí, chénggōng bù míng yǒu. Ài yǎng wànwù bù wéi zhǔ, kě míng yú dà. Shì yǐ shèngrén zhōng bù wéi dà, gù néngchéng qí dà.

Zhí dà xiàng, tiānxià wǎng. Wǎng ér bù hài, ānpíng tài. Lè yǔ ěr, guòkè zhǐ. Dào chūyán, dàn wúwèi, shì bùzú jiàn, tīng bùzú wén, yòng bùkě jì.

Jiāng yù xī zhī, bì gù zhāng zhī; jiāng yù ruò zhī, bì gù qiáng zhī; jiāng yù fèi zhī, bì gù xìng zhī; jiāng yù duó zhī, bì gù yǔ zhī. Shì wèi wēi míng. Róu shèng gāng, ruò shèng qiáng. Yú bùkě tuō yú yuān, guóyǒu lìqì, bùkě shìrén.

Dào cháng wúwéi ér wúbù wéi. Hóu wángruònéng shǒu, wànwù jiāng zì huà. Huà ér yù zuò, wú jiāng zhèn zhī yǐ wúmíng zhī pǔ. Wúmíng zhī pǔ, yì jiāng bù yù. Bù yù yǐ jìng, tiānxià jiāng zì zhèng.

Shàng dé bù dé, shì yǐ yǒu dé. Xià dé bù shī dé, shì yǐ wú dé. Shàng dé wúwéi ér wú yǐwéi, xià dé wúwéi ér yǒu yǐwéi. Shàng rén wéi zhī ér wú yǐwéi, shàng yì wéi zhī ér yǒu yǐwéi. Shàng lǐ wéi zhī ér mò zhī yīng, zé rǎngbì ér réng zhī. Gù shī dào érhòu dé, shī dé érhòu rén, shī rén érhòu yì, shī yì érhòu lǐ. Fu lǐ zhě, zhōngxìn zhī báo, ér luàn zhī shǒu. Qián shi zhě, dào zhī huá, ér yú zhī shǐ. Shì yǐ dàzhàngfū chù qí hòu bù chù qí báo, jū qíshí bù jū qí huá. Gùqù bǐ qǔ cǐ.

Xī zhī dé yī zhě: Tiān dé yī yǐ qīng, de dé yī yǐ níng, shén dé yī yǐ líng, gǔ dé yī yǐ yíng, wànwù dé yī yǐ shēng, hóu wáng dé yī yǐwéi tiānxià zhèng. Tiān wú yǐ qīng, jiāng kǒng liè; dì wú yǐ níng, jiāng kǒng fā; shén wú yǐ líng, jiāng kǒng xiē; gǔ wú yǐ yíng, jiāng kǒng jié; wànwù wú yǐ shēng, jiāng kǒng miè; hóu wáng wú yǐ zhēn, jiāng kǒng jué. Gù guì yǐ jiàn wéi běn, gāo yǐxià wèi jī. Shì yǐ hóu wáng zì wèi gū, guǎ, bù gǔ, cǐ qí yǐ jiàn wéi běn yé fēi? Gù zhì shù chē wú chē. Bù yù lù lù rú yù, luòluò rú shí.

Fǎn zhě dào zhī dòng, ruòzhě dào zhī yòng. Tiānxià wànwù shēng yú yǒu, yǒu shēng yú wú.

Shàng shì wén dào, qín ér xíng zhī; zhōng shì wén dào, ruò cún ruò wáng; xiàshì wén dào, dà xiào zhī. Bù xiào bùzú yǐwéi dào. Gù jiànyán yǒu zhī: Míngdào ruò mèi, jìn dào ruò tuì, yí dào ruò lèi, shàng dé ruògǔ, dàbái ruò rǔ, guǎng dé ruò bùzú, jiàn dé ruò tōu, zhì zhēn ruò yú, dàfāng wú yú, dàqìwǎnchéng, dà yīn Xī shēng, dà xiàng wúxíng. Dào yǐn wúmíng. Fu wéi dào, shàn dài qiě shàn.

Dàoshēng yī, yīshēng èr, èr shēng sān, sān shēng wànwù. Wànwù fù yīn ér bào yáng, chōng qì yǐwéi hé. Rén zhī suǒ è, wéi gū, guǎ, bù gǔ, ér wánggōng yǐwéi chēng. Gù wù huò sǔn zhī ér yì, huò yì zhī ér sǔn. Rén zhī suǒ jiào, wǒ yì jiàozhī: Qiángliáng zhě bùdé qí sǐ, wú jiāng yǐwéi jiàofù.

Tiānxià zhī zhì róu, chíchěng tiānxià zhī zhì jiān. Wú yǒu rù yú wú wén. Shì yǐ zhī wúwéi yǒuyì. Bù yán zhī jiào, wúwéi zhī yì, tiānxià xī jí zhī.

Míng yǔ shēn shú qīn? Shēn yǔ huò shú duō? De yǔ wáng shú bìng? Shì gù shèn ài bì dà fèi, duō cáng bì hòu wáng. Gù zhīzú bù rǔ, zhī zhǐ bù dài, kěyǐ chángjiǔ.

Dàchéng ruò quē, qí yòng bù bì. Dà yíng ruòchōng, qí yòng bù qióng. Dà zhí ruò qū, dà qiǎo ruò zhuō, dà biàn ruò nè. Zào shèng sāi, jìng shèng rè, qīngjìng yǐwéi tiānxià zhèng.

Tiānxià yǒu dào, què zǒumǎ yǐ fèn; tiānxià wú dào, róngmǎ shēng yú jiāo. Zuì mòdà yú kě yù, huò mòdà yú bùzhī zú, zuì mòdà yú yù de. Gù zhīzú zhī zú, cháng zú.

Bù chū hù, zhī tiānxià; bù kuī yǒu, jiàn tiāndào. Qí chū mí yuǎn, qí zhī mí jìn. Shì yǐ shèngrén bùxíng ér zhī, bùjiàn ér míng, bù wéi ér chéng.

Wéi xué rìyì, wèi dào rì sǔn, sǔn zhī yòu sǔn zhī, yǐ zhìyú wúwéi. Wúwéi wúbù wéi. Qǔ tiānxià cháng yǐ wú shì, jí qí yǒushì, bùzú yǐ qǔ tiānxià.

Shèngrén wúxīn, yǐ bǎixìng xīn wéi xīn. Shàn zhě wú shànzhī, bùshàn zhě wú yì shànzhī, de shàn. Xìnzhě wú xìnzhī, bùxìn zhě wú yì xìnzhī, de xìn. Shèngrén zài tiānxià, chù chù; wéi tiānxià, hún qí xīn. Bǎixìng jiē zhù qí ěrmù, shèngrén jiē hái zhī.

Chūshēngrùsǐ. Shēng zhī tú shí yǒusān, sǐ zhī tú shí yǒusān, rén zhī shēng, dòng zhī sǐdì, shí yǒusān. Fu hégù? Yǐ qí shēngshēng zhī hòu. Gài wén shàn shèshēng zhě, lù xíng bùyù hǔ sì, rù jūn bù bèi jiǎbīng. Sì wú suǒ tóu qíjiǎo, hǔ wú suǒ cuò qí zhǎo, bīng wú suǒ róng qí rèn. Fu hégù? Yǐ qí wú sǐdì.

Dàoshēng zhī, dé chù zhī, wù xíng zhī, shì chéng zhī. Shì yǐ wànwù mòbù zūn dào ér guì dé. Dào zhī zūn, dé zhī guì, fu mò zhī mìng ér cháng zìrán. Gùdào shēng zhī, dé chù zhī, zhǎng zhī yù zhī, chéng zhī shú zhī, yǎng zhī fù zhī. Shēng ér bù yǒu, wéi ér bù shì, cháng ér bù zǎi, shì wèi xuán dé.

Tiānxià yǒu shǐ, yǐwéi tiānxià mǔ. Jìzhī qí mǔ, yòu zhī qí zi. Jìzhī qí zi, fù shǒu qí mǔ. Méi shēn bù dài. Sāi qí duì, bì qí mén. Zhōngshēn bù qín. Kāi qí duì, jì qí shì, zhōngshēn bù jiù. Jiàn xiǎo yuē míng, shǒu róu yuē qiáng. Yòng qí guāng, fùguī qí míng, wúyí shēn yāng, shì wèi xí cháng.

Shǐ wǒ jiè rán yǒu zhī, xíng yú dàdào, wéi shī shì wèi. Dàdào shén yí, ér rén hǎo jìng. Cháo shén chú, tián shén wú, cāng shén xū, fú wén cǎi, dài lì jiàn, yàn yǐnshí, cái huò yǒuyú, shì wèi dào kuā. Fēidào yězāi!

Shàn jiàn zhě bù bá, shàn bào zhě bù tuō, zǐsūn jìsì bù chuò. Xiūzhī shēn, qí nǎi dé zhēn; xiūzhī jiā, qí dé yǒuyú; xiūzhī xiāng, qí dé nǎi zhǎng; xiūzhī yú guó, qí dé nǎi fēng; xiūzhī yú tiānxià, qí dé nǎi pǔ. Gù yǐ shēn guān shēn, yǐ jiā guān jiā, yǐ xiāng guān xiāng, yǐ guó guān guó, yǐ tiānxià guān tiānxià. Wú héyǐ zhī tiānxià zhī rán? Yǐ cǐ.

Hán dé zhī hòu, bǐ yú chìzǐ. Dúchóng bù shì, měngshòu bù jù, jué niǎo bù bó. Gǔ ruò jīn róu ér wò gù. Wèizhī pìn mǔ zhī hé ér zuī zuò, jīng zhī zhì. Zhōngrì hào ér bù á, hé zhī zhì. Zhī hé yuē cháng, zhī cháng yuē míng, yìshēng yuē xiáng, xīn shǐ qì yuē qiáng. Wù zhuàng zé lǎo, wèi zhī bù dào, bù dào zǎoyǐ.

Zhì zhě bù yán, yán zhě bùzhī. Sāi qí duì, bì qí mén, cuò qí ruì, jiě qí fèn, hé qí guāng, tóng qí chén, shì wèi xuán tóng. Gù bùkě dé ér qīn, bùkě dé ér shū; bùkě dé ér lì, yì bùkě dé ér hài, bùkě dé ér guì, yì bùkě dé ér jiàn. Gù wéi tiānxià guì.

Yǐ zhèng zhìguó, yǐ qí yòngbīng, yǐ wú shì qǔ tiānxià. Wú héyǐ zhī qí rán? Yǐ cǐ. Tiānxià duōjìhuì, ér rén mí pín; rén duō lìqì, guójiā zī hūn; rén duō jì qiǎo, qí wù zī qǐ; fǎ wù zī zhāng, dàozéi duō yǒu. Gù shèngrén yún:’Wǒ wúwéi, rén zì huà; wǒ hǎo jìng, rén zì zhèng; wǒ wú shì, rén zì fù; wǒ wú yù, rén zì pǔ.

Qí zhèng mèn mèn, qí rén chún chún; qí zhèng chá chá, qí rén quē quē. Huò, fú zhī suǒ yǐ; fú, huò zhī suǒ fú. Shúzhī qí jí? Qí wú zhèng. Zhèng fù wéi qí, shàn fù wèi yāo. Rén zhī mí, qí rì gù jiǔ. Shì yǐ shèngrén fāng ér bù gē, lián ér bù hài, zhí ér bù sì, guāng ér bù yào.

Zhì rénshì tiān, mòruò sè. Fu wéi sè, shì wèi zǎo fú. Zǎo fú wèi zhī zhòng jīdé. Zhòng jīdé zé wúbù kè, wúbù kè zé mò zhī qí jí. Mò zhī qí jí, kěyǐ yǒu guó. Yǒu guózhī mǔ, kěyǐ chángjiǔ. Shì wèi shēn gēn, gù dì, chángshēng, jiǔ shì zhī dào.

Zhì dàguó ruò hēng xiǎo xiān. Yǐ dào lì tiānxià, qí guǐ bù shén. Fēi qí guǐ bù shén, qí shén bù shāng rén. Fēi qí shén bù shāng rén, shèngrén yì bù shāng rén. Fu liǎng bù xiāng shāng, gù de jiāo guī.

Dàguó zhě xiàliú, tiānxià zhī jiāo, tiānxià zhī pìn. Mǔ cháng yǐ jìng shèng pìn, yǐ jìng wèi xià. Gù dàguó yǐxià xiǎoguó, zé qǔ xiǎoguó; xiǎoguó yǐxià dàguó, zé qǔ dàguó. Gù huò xià yǐ qǔ, huò xià rú qǔ. Dàguó bùguò yù jiān chù rén, xiǎoguó bùguò yù rù shì rén. Cǐ liǎng zhě gèdéqísuǒ yù, dà zhě yi wèi xià.

Dào zhě, wànwù zhī ào. Shàn, rén zhī bǎo; bùshàn, rén zhī suǒ bù bǎo. Měi yán kěyǐ shì zūn, xíng kěyǐ jiā rén. Rén zhī bùshàn, hé qì zhī yǒu? Gù lì tiānzǐ, zhì sāngōng, suī yǒu gǒng bì yǐ xiān sìmǎ, bùrú zuò jìn cǐ dào. Gǔ zhī suǒyǐ guì cǐ dào zhě hé? Bù yuē qiú yǐ de, yǒuzuì yǐ miǎn, gù wéi tiānxià guì.

Wéi wúwéi, shì wú shì, wèi wúwèi. Dàxiǎo duōshǎo, bàoyuàn yǐ dé. Tú nányú yì, wéi dà yú xì. Tiānxià nánshì, bì zuò yú yì; tiānxià dàshì, bì zuò yú xì. Shì yǐ shèngrén zhōng bù wéi dà, gù néngchéng qí dà. Fu qīng nuò bì guǎ xìn, duō yì bì duō nàn, shì yǐ shèngrén yóu nàn zhī, gù zhōng wú nán.

Qí ānyì chí, qí wèi zhào yì móu, qí cuì yì pò, qí wēi yì sàn. Wéi zhī yú wèi yǒu, zhìzhī yú wèi luàn. Hébào zhī mù, shēng yú háomò; jiǔ céng zhī tái, qǐ yú lèi tǔ; qiānlǐ zhī xíng, shǐ yú zúxià. Wèi zhě bài zhī, zhí zhě shī zhī. Shì yǐ shèngrén wúwéi, gù wú bài; wú zhí, gù wú shī. Mín zhī cóngshì, cháng yú jǐ chéng ér bài zhī. Shèn zhōng rú shǐ, zé wú bài shì. Shì yǐ shèngrén yù bù yù, bù guì nándé zhī huò; xué bù xué, fù zhòngrén zhī suǒguò. Yǐ fǔ wànwù zhī zìrán ér bù gǎn wéi.

Gǔ zhī shàn wéi dào zhě, fēi yǐ míng rén, jiāng yǐ yú zhī. Mín zhī nán zhì, yǐ qí duō zhì. Yǐ zhì zhìguó, guózhī zéi; bù yǐ zhì zhìguó, guózhī fú. Zhī cǐ liǎng zhě, yì kāi shì. Cháng zhī kāi shì, shì wèi xuán dé. Xuán dé shēnyuǎn, yǔ wù fǎn, ránhòu nǎizhì dà shùn.

Jiānghǎi suǒyǐ néng wéi bǎi gǔ wáng, yǐ qí shàn xià zhī, gù néng wéi bǎi gǔ wáng. Shì yǐ shèngrén yù shàng rén, bì yǐ yán xià zhī; yù xiān rén, bì yǐ shēnhòu zhī. Shì yǐ shèngrén chù shàng ér rén bù chóng, chù qián ér rén bù hài, shì yǐ tiānxià lè tuī ér bùyàn. Yǐ qí bùzhēng, gù tiānxià mò yǔ zhī zhēng.

Tiānxià jiē wèi wǒ dà, bùxiào. Fu wéi dà, gù bùxiào. Ruò xiào, jiǔ yǐ qí xì! Wǒ yǒu sānbǎo, chí ér bǎo zhī: Yī yuē cí, èr yuē jiǎn, sān yuē bù gǎn wéi tiānxià xiān. Fu cí, gù néng yǒng; jiǎn, gù néng guǎng; bù gǎn wéi tiānxià xiān, gù néngchéng qì zhǎng. Jīn shě cí qiě yǒng, shě jiǎn qiě guǎng, shě hòu qiě xiān, sǐ yǐ. Fu cí, yǐ zhàn zé shèng, yǐ shǒuzé gù. Tiān jiāng jiù zhī, yǐ cí wèi zhī.

Gǔ zhī shàn wéi shì zhě bù wǔ, shànzhàn zhě bù nù, shàn shèng dí zhě bùzhēng, shàn yòng rénzhě wéi xià. Shì wèi bùzhēng zhī dé, shì yǐ yòngrén zhī lì, shì wèi pèi tiān gǔ zhī jí.

Yòngbīng yǒu yán: “Wú bù gǎn wéi zhǔ ér wéi kè, bù gǎn jìn cùn ér tuì chǐ.” Shì wèi xíng wú xíng, rǎng wú bì, réng wúdí, zhí wú bīng. Huò mòdà yú qīngdí, qīngdí jǐ sàng wú bǎo. Gù kàng bīng xiàng jiā, zé āi zhě shèng.

Wú yán shén yì zhī, shén yì xíng. Tiānxià mò néng zhī, mò néng xíng. Yán yǒu zōng, shì yǒu jūn. Fu wéi wúzhī, shì yǐ bù wǒ zhī. Zhī wǒ zhě xī, zé wǒ zhě guì. Shì yǐ shèngrén pī hè huái yù.

Zhī bùzhī shàng, bùzhī zhī, bìng. Shì yǐ shèngrén bù bìng. Yǐ qí bìng bìng, shì yǐ bù bìng.

Mín bù wèi wēi, dà wēi zhì. Wú xiá qí suǒ jū, wú yàn qí suǒ shēng. Fu wéi bùyàn, shì yǐ bùyàn. Shì yǐ shèngrén zì zhī bù zì jiàn, zì’ài bù zì guì. Gùqù bǐ qǔ cǐ.

Yǒngyú gǎn zé shā, yǒngyú bù gǎn zé huó, zhī cǐ liǎng zhě huò lì huò hài. Tiān zhī suǒ è, shú zhī qí gù? Tiān zhī dào, bùzhēng ér shàn shèng, bù yán ér shàn yīng, bù zhào ér zì lái, tǎnrán ér shàn móu. Tiānwǎnghuīhuī, shū ér bù lòu.

Mín bù wèi sǐ, nàihé yǐ sǐ jù zhī? Ruò shǐ cháng wèi sǐ, ér wéi qí zhě, wú zhí dé ér shā zhī, shú gǎn? Cháng yǒusī shā zhě shā. Fu dài sī shā zhě shā, shì wèi dài dà jiang zhuó. Fu dài dà jiang zhuó, xīyǒu bù shāng qí shǒu.

Mín zhī jī, yǐ qí shàng shí shuì zhī duō, shì yǐ jī. Mín zhī nán zhì, yǐ qí shàng yǒu wéi, shì yǐ nán zhì. Rén zhī qīng sǐ, yǐ qí shēngshēng zhī hòu, shì yǐ qīng sǐ. Fu wéi wú yǐ shēng wèi zhě, shì xián yú guì shēng.

Rénshēng zhī róuruò, qí sǐ jiānqiáng. Wànwù cǎomù shēng zhī róu cuì, qí sǐ kūgǎo. Gù jiānqiáng zhě sǐ zhī tú, róuruò zhě shēng zhī tú. Shì yǐ bīng qiáng zé bùshèng, mù qiáng zé gòng. Gù jiānqiáng chǔ xià, róuruò chù shàng.

Tiān zhī dào, qí yóu zhānggōng! Gāo zhě yì zhī, xià zhě jǔ zhī, yǒuyú zhě sǔn zhī, bùzú zhě yǔ zhī. Tiān zhī dào, sǔn yǒuyú ér bǔ bùzú; réndào zé bùrán, sǔn bùzú, fèng yǒuyú. Shú néng yǒuyú yǐ fèng tiānxià? Qí wéi yǒu dào zhě. Shì yǐ shèngrén wéi ér bù shì, gōng chéng bù chù, sī bùjiàn xián.

Tiānxià róuruò mò guòyú shuǐ, ér gōngjiān; qiáng mò zhī néng xiān. Qí wú yǐ yì zhī. Gù ruò shèng qiáng, róu shèng gāng, tiānxià mò néng zhī, mò néng xíng. Gù shèngrén yún: “Shòu guózhī gòu, shì wèi shèjì zhǔ; shòu guó bùxiáng, shì wèi tiānxià wáng.” Zhèngyán ruò fǎn.

Hé dà yuàn, bì yǒuyú yuàn, ān kěyǐ wéi shàn? Shì yǐ shèngrén zhí zuǒ qì, bù zé yú rén. Gù yǒu dé sī qì, wú dé sī chè. Tiāndào wú qīn, cháng yǔ shànrén.

Xiǎoguó guǎrén, shǐ yǒu shé bó zhī qì ér bùyòng, shǐ rén zhòng sǐ ér bù yuǎn xǐ. Suī yǒu zhōu yù, wú suǒ chéng zhī; suī yǒu jiǎbīng, wú suǒ chén zhī. Shǐ mín fù jié shéng ér yòng zhī. Gān qí shí, měi qí fú, ān qí jū, lè qí sú, lín guó xiāng wàng, jī gǒu zhī shēng xiāng wén, mín zhì lǎosǐ, bù xiāng wǎnglái.

Xìn yán bù měi, měi yán bùxìn. Shàn zhě bù biàn, biàn zhě bùshàn. Zhì zhě bù bó, bó zhě bùzhī. Shèngrén bù jī, jì yǐwéi rén jǐ yù yǒu, jì yǐ yǔ rén jǐ yù duō. Tiān zhī dào, lì ér bù hài. Shèngrén zhī dào, wéi ér bùzhēng.