"Is mamma ziek?" vroeg Michiel onrustig.

"Ziek misschien niet, maar ze is erg moe," zei Leo. "Dus daarom mag ze vanochtend net zo lang uitslapen als ze zelf wil."

"Waarom vanochtend?"

"Omdat ze nu moe is, ja?"

"Maar ik moet haar wat vragen," zei Michiel met een teleurgesteld gezicht.

"Dat moet dan maar even wachten of je vraagt het aan mij. En zit niet met je boterham te knoeien, Jorden." 

"Waarom niet?"

"Omdat brood bedoeld is om op te eten en niet om mee te spelen," zei Leo enigszins kort aangebonden. Hij had die nacht slecht geslapen. De uitbarsting van Evi was hem niet in de koude kleren gaan zitten. De hele tijd vroeg hij zich af of ze gelijk had en als dat zo was, wat hij er dan aan kon doen. Dat hij vol van Sylvia was, was waar. Hij had alleen niet beseft dat zij blijkbaar nog het enige was waar hij over kon praten. Hij schaamde zich dat hij niet gezien had hoe hij Evi ermee gekwetst had en dat ze zich al weken niet goed voelde. Vermoedelijk had ze toch gelijk gehad en zat hij meer met zijn hoofd bij zijn dochter dan bij zijn vrouw. Hij was zo blij met Sylvia, maar nu leek het er bijna op dat hij er een dochter bij had, maar zijn vrouw aan het verliezen was en die gedachte had hem de hele nacht zo beangstigd dat hij er niet van had kunnen slapen. Hij had nog geprobeerd Evi nader te komen, maar ze had zich van hem afgekeerd. Ze wilde niet meer praten en ze wilde niet aangeraakt worden.

"Ik heb geen trek," zei Jorden en hij schoof zijn bord aan de kant.

"Jongen, jij hebt zelf die boterham gepakt en gesmeerd, nu eet je hem op ook."

"Ik geef hem wel aan Blackie. Die lust best brood met worst.

Zullen we hem trouwens vandaag loslaten?"

"Dat is een goed idee, ja. Het wordt de hoogste tijd dat hij leert vliegen als jij hem toch niet houden wilt."

"Is mamma soms ongesteld?" vroeg Michiel.

Leo keek hem verbaasd aan. Wat een vraag. Daar hadden ze het nog nooit over gehad. Evi had nooit geklaagd over menstruatiepijnen waar de kinderen bij waren. Hoe kwam hij hierop? "Zou kunnen,"

zei hij ontwijkend. "Hoezo?"

"Lillian is altijd een hele dag moe als ze ongesteld is," zei hij. "Ze klaagt altijd over buikpijn. Mamma deed dat nooit, maar Lillian zegt dat het normaal is. Is dat normaal?"

"Mamma is niet meer ongesteld," wist Jorden. "Ze is te oud om kinderen te krijgen. Dat jij dat niet weet!"

"Natuurlijk weet ik dat," zei Michiel snibbig. Hij had een rood hoofd gekregen omdat hij het onderwerp ter sprake gebracht had.

"Mamma wordt nog wel ongesteld, Jorden, er komen alleen geen baby's meer van. En Michiel, het kan. Er zijn meisjes en vrouwen die elke maand last hebben. Er zijn er ook die bijna nooit last hebben. Dat verschilt heel erg, maar als Lillian er last van heeft, moet je dat accepteren. Het is voor haar al vervelend genoeg. Was dit het wat je mamma vragen wilde? "Nee." Michiel zuchtte.

"Wat dan?" Leo keek naar zijn kinderen. De sfeer was niet zoals anders. Ondanks de vertrouwelijkheid van het gesprek, was het niet zoals het was als Evi erbij was. Ze hadden haar nodig. Alle drie!

"Moet ik mee op vakantie?"

"Michiel! Wat is dat nou voor een vraag?"

"Ik wil geen drie weken mee. Dan zie ik Lillian al die tijd niet."

"Jongen, je bent nog steeds maar vijftien. Jij gaat gewoon met ons mee."

"In oktober word ik zestien!" zei hij met een verongelijkt gezicht.

"Ook dan moet je nog mee."

"Maar ik wil geen drie weken zonder Lillian."

"Daar kom je ook wel weer overheen."

"Pa!" Hij keek zijn vader smekend aan. Begreep hij dan niet hoe erg het was om je vriendinnetje drie weken niet te zien? "Misschien gaan we niet eens op vakantie," liet Leo zich ontvallen. Als Evi echt alleen wegwilde, bleef er van hun vakantie niet veel over.

"Wat zeg je nou?" riep Jorden uit. "Ik ga echt niet alle dagen van de vakantie in jouw praktijk werken. Ik wil naar Italië! Daar had ik me zo op verheugd. Vorig jaar zei je dat ik een surfplank mocht huren!"

"Ik bedoel, we zijn vergeten het hotel te bellen en we weten niet of er wel kamers voor ons zijn," gaf Leo als excuus. "Er zijn altijd kamers voor ons. We komen er mijn hele leven al," mopperde Jorden. "Ik weet zelfs al hoe je moet sms'en vanuit Italië. Kom zeg. We blijven niet thuis!"

"Ik zal vandaag naar het hotel bellen en horen wat ze zeggen. Daarna maken we vakantieplannen en Michiel, je gaat gewoon met ons mee."

"Mag... Mag..." Hij keek zijn vader verlegen aan.

"Wat nou?" Leo begon haast te krijgen. Het spreekuur begon zo.

Hij stond op en keek Michiel ongeduldig aan.

"Mag Lillian dan mee?"

"Ben je gek!" gilde Jorden. "Dat doen we niet, hoor. Moeten we zeker met zijn drieën achterin de auto zitten. Mooi niet! En dan zit jij al die dagen klef te doen. Kunnen we niet samen surfen of zwemmen. Mooi niet!" Jorden was hevig verontwaardigd en Michiels hoofd was knalrood geworden. Leo zag het en ergens moest hij erom glimlachen, maar de praktijk riep. "Drie weken samen met Lillian lijkt me te veel voor een jongen van vijftien en een meisje van veertien, lot straks." Hij verdween de keuken uit en Michiel en Jorden keken elkaar boos aan. "Wat ben jij flauw," zei Michiel.

"En jij belachelijk. Wie wil er nou een meisje mee hebben op vakantie. Dat doe je toch niet!"

"Ik wel," hield Michiel vol. "Ze is hartstikke tof en ik weet zeker dat ze ook wel wil surfen." 

"Meisjes kunnen niet surfen." Jorden stond op en nam zijn boterham mee. "Ik ga Blackie loslaten!"

Tegelijk kwam Jorien binnen. "Goedemorgen, Michiel," zei ze opgewekt.

Michiel bromde wat terug. Zijn gezicht stond somber. "Is er iets?" Hij zweeg.

"Waar is je moeder?" 

"Die ligt in bed."

"In bed?" riep Jorien ongerust uit. "Is ze ziek?" 

"Volgens mij is ze ongesteld." 

"O. En je vader?"

"Die is net naar de praktijk gegaan."

"Heeft je moeder wel ontbeten? Denk je dat ze een boterham wil?"

"Hoe kan ik dat nou weten." 

"Michiel, wat doe je onvriendelijk." 

"Daar heb ik zin in."

"Zo. Nou, weet je wat, je gaat maar even kijken of je moeder iets wil eten en dan maak ik het wel voor haar klaar." 

"Mamma moet slapen, zei pa."

"Prima. Dan begin ik beneden met schoonmaken, anders wordt ze wakker van de stofzuiger."

Michiel stond op en keek hulpeloos om zich heen. Hij wilde best graag even naar boven, maar pa zou boos worden als hij wist dat hij het deed. Mamma zou beslist anders reageren als hij vroeg of hij niet mee hoefde op vakantie of dat Lillian mee mocht, maar ja, mamma was moe. Ineens kreeg hij een idee. Hij ging weer zitten en smeerde twee boterhammen, belegde ze met kaas, omdat hij wist dat Evi daar erg van hield. Hij schonk een kop vol thee en zette alles op een dienblad. "Ga jij je moeder een ontbijt brengen?"

"Ja, misschien is ze wakker, dan kan ik even met haar praten en misschien ook niet, dan ziet ze het wel staan als ze wel wakker wordt."

Jammer genoeg voor Michiel sliep Evi als een roos en hoorde ze hem niet de slaapkamer inkomen. Hij stond naar haar te kijken en riep haar zachtjes, maar ze reageerde nergens op. Teleurgesteld liep hij weer naar beneden, waar Sascha de keuken binnenkwam. "Er zit een kraai in de tuin die niet eens wegvliegt als je er langs loopt," zei ze verwonderd. "Tante Sascha! Mamma ligt in bed." 

"Dat weet ik, Michiel."

"Ze slaapt, lk heb haar net een ontbijt gebracht, maar ze is echt in een heel diepe slaap."

"Wat lief van jou, zeg. Misschien kan ik haar wakker krijgen." 

"Maar dat mag niet van pa. Ze mag net zo lang slapen als ze wil."

"Ik ga toch even kijken. Zou er nog koffie zijn?" 

"Mamma wil thee."

"Ik wil koffie," lachte Sascha. "Dan neem ik een kopje voor mezelf mee naar boven." Ze pakte een kopje uit de kast en schonk er het restje van de koffie dat ze nog in de koffiepot vond in. "Ach, mevrouw, bent u er?" Jorien kwam de keuken in. "Zal ik even verse koffie voor u zetten? Mevrouw ligt trouwens nog in bed."

"Dat weet ik, Jorien, ik ga even bij haar kijken." 

"Maar mevrouw wil s morgens altijd thee." Sascha schoot in de lach. "Jullie zijn goed op de hoogte, maar deze koffie is voor mij. Je mag trouwens best verse zetten, dan kom ik straks wel een nieuw kopje halen." Sascha liep de keuken uit, de gang in en de trap op. Ze klopte op de slaapkamerdeur, maar hoorde geen reactie. Ze ging naar binnen en ze zag dat Michiel gelijk had. Evi sliep echt. Ze trok een stoel bij en ging naast haar zitten. Ze keek een poosje naar haar jongere zus, terwijl ze haar kopje leegdronk. Waarom maakte Evi het zichzelf toch altijd zo moeilijk? Waarom kon ze niet wat gemakkelijker met de dingen omgaan? "Hé, Evi, word eens wakker. Ik ben er." 

"Sas? Wat doe jij hier!" snauwde Evi. "Wat een welkom!" lachte Sascha.

"Ga weg, ik wil slapen."

"Helemaal niet. Je wilt zielig doen. Je wilt weer slachtoffertje spelen."

"Als je daarvoor komt, kan je wel oprotten."

"Evi! Wat een taal. Zo ken ik je niet."

"Ik heb geen zin om lief en beleefd te doen."

"Dat heb ik door, maar ik heb net zo'n leuk voorstel." Sascha lachte geheimzinnig.

"Ik ben niet in voor leuke voorstellen. Ik ben nergens in voor." 

"Je weet nog niet eens wat ik zeggen wil."

"Ik wil het ook niet weten." Evi draaide zich om en trok het dekbed over haar hoofd.

"Michiel heeft je een ontbijt gebracht."

Geen reactie.

"En ik heb een kamer in een pension in Zandvoort gehuurd voor vannacht. Een tweepersoonskamer met twee aparte bedden. Eentje voor mij en....eentje voor jou."

Het dekbed vloog weg. "Wat is dat voor onzin? Ik ga niet met jou naar Zandvoort!"

"Dat doe je wel. Alles is al geregeld. Ger is immers thuis. We hebben vakantie. Hij zorgt voor de kinderen en wij gaan lekker een nachtje weg."

"Je gaat maar alleen. Ik ben niet in de stemming." 

"Denk je eens in. Heerlijk over het strand wandelen. De zee ruiken en voelen aan je voeten. De wind door je haren. Alle muizenissen je hoofd uit laten waaien. En gezellig iemand bij je om tegenaan te kletsen of te schreeuwen of af te katten." Sascha glimlachte. "Kom op, eet je boterhammen op, kleed je aan en pak wat kleren in. Dan vertrekken we." 

"Nu? Hoe kom je erbij?"

"Leo heeft me gebeld," zei Sascha eerlijk. "Hij vertelde van je uitbarsting en van zijn machteloosheid. Hij wil niet dat je weggaat. Niet voorgoed tenminste, maar je wilde niet meer met hem praten. Hij hoopt dat je met mij wilt praten en dat je weer een beetje tot rust komt." 

"Gaan jullie niet weg met vakantie clan?"

"Jawel, volgende week pas. We gaan maar acht dagen toch? Het lijkt mij ook heerlijk om er eventjes tussenuit te zijn. Eventjes geen kinderen om me heen en Ger vond het een prima plan. Ik heb meteen de VVV gebeld in Zandvoort en die wisten nog een pension met een vrije kamer. Die heb ik dus maar direct geboekt."

Evi keek naar de boterhammen en het kopje koude thee. "Als je maar niet denkt dat ik gezellig ga doen!"

"Daar hou ik je aan!" riep Sascha lachend uit. Ze wist dat ze het pleit gewonnen had en dat Evi met haar mee zou gaan.

Nog geen uur later zaten ze samen in de auto. Het afscheid van Leo was afstandelijk geweest, maar dat lag aan haar, Evi. Leo had haar willen omhelzen, maar zij was er niet toe in staat geweest. Jorden had nog snel verteld dat hij beslist naar Italië wilde en dat Lillian van hem niet mee mocht. Evi had haar wenkbrauwen opgetrokken en zich afgevraagd hoe hij op dat idee kwam, maar toen ze naar Michiel keek, keek die snel naar de vloer en Evi had geen zin om er verder op in te gaan.

Zwijgend zaten ze naast elkaar in de auto. Sascha had de route van tevoren al uitgestippeld en op een papiertje geschreven, zodat Evi niet op de kaart hoefde te kijken. "Fijn dat de zon schijnt," zei Sascha opgewekt. "Dat maakt het leven echt een heel stuk mooier."

"Vooral als die zon Sylvia heet," mopperde Evi.

"Ja, dat is een probleem. Daar wil ik het straks echt even over hebben."

"Nou, ik niet. Ik heb gisteravond al genoeg tegen Leo gezegd. Een keer is voldoende."

"Leo heeft me vanochtend voor dag en dauw gebeld. Hij wist zich geen raad met de situatie en is bang dat hij je kwijt is. Dat wil hij niet en dat weet je."

"Daar merk ik anders niks van. Al weken niet."

Sascha zag een parkeerplaats langs de snelweg en ze sloeg af "Wit ga jij nou doen?"

"Zo kan ik niet rijden. Laten we dan maar meteen de koe bij de horens vatten." Ze parkeerde bij een picknicktafel en zette de motor uit. Ze stapte uit en haalde uit de kofferbak een mandje. "Kijk, heeft Jorien nog snel voor ons klaargemaakt. Een thermoskan met koffie en een paar boterhammen." "Ik heb geen trek."

"Ik ook nog niet, maar koffie gaat er toch wel in?"

"Sas, ik vind het heus wel lief dat je je zorgen om me maakt en met me op stap wilt, maar ik wilde veel liever helemaal alleen zijn.

"Dat geloof ik niet. Je hebt iemand nodig om je gedachten tegen uit te spreken en ik stel me graag beschikbaar." Evi zweeg. Ze pakte het koffiekopje op en nam een slok. Ondertussen keek ze om zich heen. Er waren allerlei gezinnen die duidelijk op vakantie waren en hier even pauze hielden tijdens hun reis. Ze zag een moeder met twee kinderen, waar blijkbaar geen man bij hoorde en ze zag een man met een meisje van een jaar of vijf zonder vrouw. Gebroken gezinnen, complete gezinnen. Wat was haar eigen gezin eigenlijk? Overcompleet, bedacht ze. "Sylvia is te veel," zei ze zachtjes. "Met z'n vieren was precies goed." 

"Sylvia is niet te veel. Vijf is ook een prachtig getal. Kijk maar naar ons! Het probleem is dat Sylvia niet van jou is, maar van Leo. Daarom vind je haar te veel. Wat je gisteren tegen Leo gezegd hebt, komt eigenlijk over alsof je het hem niet gunt." 

"Natuurlijk wel!"

"Nee. Het gaat niet om het aantal. Liet gaat niet om de inbreuk die zij maakt op jouw gezin. Als ik morgen ernstig ziek zou worden, zou jij zo een van mijn kinderen bij je in huis nemen en dan waren jullie ook maandenlang met zijn vijven. Dag en nacht zelfs. Dat had je graag voor me over en je zou niet een keer denken dat je gezin overcompleet is." Evi keek haar verward aan.

"En herinner je je dat Jorden zei dat hij Lillian niet mee wou hebben op vakantie naar Italië? Ik weet niet waarom hij dat zei, maar het is wel iets waar je terdege rekening mee moet houden. Er komt een dag dat jouw kinderen hun vriendin mee willen nemen. De hele vakantie lang. Dan zijn jullie ook met zijn vijven of misschien wel met z'n zessen en dan stoort je dat ook niet. Dan voel je je ook niet overcompleet als gezin. Misschien voelt je gezin dan zelfs wel eindelijk echt compleet." Evi dacht na over de woorden van haar zus. "Ik weet zeker," ging Sascha onbarmhartig verder, "dat een kind van mij of een vriendin van jouw kinderen jou niet zouden storen. Nou ja, als ze gezellig mee doen, natuurlijk. Ha! Maar Sylvia stoort jou wel en weet je waarom? Een kind van mij of een vriendin van Michiel bijvoorbeeld is een buitenstaander. Die heeft niets met jou en niets met Leo te maken. Sylvia is geen buitenstaander. Althans niet voor Leo. Zij is echte familie van hem en daarom voel jij je buitengesloten, maar ik weet eerlijk gezegd zeker, dat jij jezelf buitensluit. Oké, misschien is Leo wat te enthousiast, maar jij hebt je hart op slot gedaan. Jij wilt haar niet binnenlaten en daar is maar een reden voor. Jij bent jaloers, Evi. Dat is het hele eieren eten."

"Niet waar. Ik hoef allang geen dochter meer. Sinds ik weet waarom ik zo graag een meisje wilde, sinds ik weet dat ik van een tweeling ben, hoef ik geen dochter meer. Ik ben niet jaloers." 

"Je bent het wel," ging Sascha keihard door, "en ik heb er alle begrip voor, maar je moet leren de feiten onder ogen te zien. Je hebt je hele leven iets gemist, maar je wist niet wat het was. Nu weet je het en probeer je ermee in het reine te komen. Leo heeft nooit iets gemist en heeft opeens een dochter. Jouw zusje is dood, je kunt haar nergens opzoeken of gedenken, en ondertussen heeft Leo een levend meisje waar jij elke dag tegenop botst." Evi sloot haar ogen en voelde hoe haar hoofd bonsde. "Toen ik het hoorde van mijn tweelingzus, toen wist Leo al dat hij vader was. Nog niet met zekerheid, maar ze had het hem verteld. Ik was de eerste dagen niet in staat om met hem te praten en dat vond hij wel best, want hij wist ook niet wat hij tegen mij moest zeggen. Daarna is het nooit meer goed geworden. Hij had zijn

eigen dingen en niet voldoende aandacht voor mij." 

"Dus dit is je wraak?"

Evi keek haar verbluft aan. "Wraak?" Ze schudde haar hoofd. "Ik weet het niet. Ik heb de kans niet gekregen of misschien niet genomen om voldoende te verwerken wat tante Lies vertelde. Ik ben bij vader en moeder geweest, maar dat was ook niet echt bevredigend. Ik voelde me wel veel beter toen ik eindelijk wist waar mijn diepste verlangen vandaan kwam, maar misschien heb ik het nog steeds niet verwerkt. Tegelijkertijd ging Leo immers vreemd doen en ik wilde hem vertrouwen, maar ik wist niet meer of ik hem nog kon vertrouwen. Ik heb geprobeerd te accepteren dat ik een dood zusje had, maar ik kon er niet goed over praten omdat Leo steeds wegliep en niet echt aanspreekbaar was." 

"En nu is Leo's probleem opgelost, hij heeft leuk contact met Sylvia en nu gun je het hem niet."

"Natuurlijk wel," riep Evi uit, maar ze wilde haar zus niet aankijken, want misschien had ze wel gelijk. Misschien gunde ze Leo inderdaad geen dochter uit het verleden, omdat zij een zus gehad had, maar die leefde niet meer en het was altijd weer gemakkelijker je onvrede op een ander te richten dan eerlijk bij jezelf naar binnen te kijken. "Ik zie dat daar toiletten zijn." Ze liep weg zonder op een reactie te wachten. Ze wilde niet dat Sas zou zien dat ze huilde van schaamte en ellende. Een kwartier later kwam ze terug. Ze had haar polsen onder de koude kraan gehouden en haar gezicht afgespoeld met koud water. Toch zag Sascha meteen dat ze gehuild had. "Nog koffie?" vroeg ze vriendelijk.

Evi knikte en ging weer tegenover haar zitten. Er rolde een bal onder hun tafel. Het vijfjarige meisje kwam erachteraan gehuppeld. Evi bukte zich en pakte de bal op. Achter het meisje stond de man zonder vrouw. Hun ogen ontmoetten elkaar en de man glimlachte. "Sorry voor de storing, maar Daniëlle is niet te houden als ze bij mij is."

"Geeft niets," zei Evi en keek het stel na. De volwassen man met het kleine meisje. Ze zag hoe de man het kind optilde en op zijn

schouders zette en op een drafje over de parkeerplaats naar hun auto rende.

"Gelukkig had Sylvia een stiefvader vanaf haar vijfde," zei Sascha, "maar met haar echte vader heeft ze nooit zo kunnen spelen." 

"Dat dacht ik ook," zei Evi met een zuinige glimlach. Ze keek haar zus aan en zuchtte diep. "Je hebt gelijk, Sas. Je hebt gewoon gelijk. Ik ben jaloers."