Evi's mond viel open. Het was alsof haar hart ophield met slaan. Het was alsof haar ziel uit haar lichaam stapte en boven hen in de kamer zweefde. Ze wist niet meer wat ze deed of wat ze zei. Ze voelde zich alsof de aarde zich opende en ze in een diep, diep gat verdween.

"Ik heb een kind van haar," zei Leo ter verduidelijking. "Een kind van achttien."

Evi zei niets. Ze wist werkelijk niet hoe ze hierop moest reageren. Leo zag er hulpeloos uit, maar ze was niet in staat hem te helpen. Dus ging hij uiteindelijk zelf verder met praten. "Ik was zo geschokt, Evi. Ik wist niet wat ik hoorde. Ik werd er gewoonweg gek van. Het kind was achttien geworden en toen vond Ingrid het eindelijk tijd om mijn naam te vertellen. Ze had er al jaren om gevraagd en Ingrid had het altijd nog geweigerd. Ze was destijds zo kwaad op mij. Ze vond me leuk en we vrijden..." 

"Daar was je dan wel heel vlot mee! Je kende haar amper!" 

"Dat is zo, maar ik voelde me zo ellendig omdat jij het uitgemaakt had, dat ik mezelf niet goed in bedwang had. Of misschien was het ook wel uit een soort van wraak. Om jou te laten zien dat er genoeg vrouwen waren die in mij geïnteresseerd waren." Hij haalde zijn schouders op. "Ik was mezelf niet in die dagen. Ik werd gek van mijn verlangen naar jou en probeerde dat met Ingrid te onderdrukken. Ik heb wel condooms gebruikt, echt. Dat weet ik nog heel goed. Toch is er iets mis gegaan, zegt ze. Maar ze was woest omdat ik haar zomaar liet vallen voor jou. Ze vond het stijlloos en daar kan ik haar geen ongelijk in geven. Toen ze erachter kwam dat ze zwanger was, heeft ze besloten het me nooit te vertellen. Ik was immers een man waar je niet op kon bouwen? Ze vertrouwde me niet meer en dat was logisch. Daarom heeft ze besloten het kind alleen op te voe..." 

"Is het een jongen of een meisje?" kreeg Evi er eindelijk uit. "Een meisje," zei Leo zo zacht dat ze niet eens zeker wist of ze het goed verstaan had.

Een meisje:

Ja.

"Dus jij hebt een..." Ze kon het woord niet over haar lippen krijgen.

"|a, ik heb een dochter."

Ze vloog overeind en keek hem woest aan. Ze voelde de jaloezie door haar lichaam schieten. "Dus jij hebt een dochter?" gilde ze. "Evi, alsjeblieft, alsjeblieft."

"Een dochter?" Ze wist dat ze onredelijk was, maar dit was te erg. Dit was ronduit gemeen. Zij had naar een dochter verlangd en Leo had er gewoon een!

"Ik wist het niet, Evi. Ik heb het nooit geweten. Ik heb nooit meer iets van Ingrid gehoord."

"Wie zegt dat jij de vader bent?" Opeens was ze weer met beide benen op de grond gekomen en kon ze weer helder denken. "Nou?"

"Dat vroeg ik me ook af, natuurlijk. Dat was het eerste wat ik gevraagd heb. Ze zei dat ze met niemand anders gevrijd had. Er was geen andere man op dat moment. Ik moest de vader wel zijn.

"Ha, ze kan wel zo veel zeggen."

"Inderdaad en daarom heb ik ook een vaderschapstest laten doen."

"Wat?"

"Natuurlijk, Evi, ik wilde ook zekerheid." 

En?

"Ja, ze is mijn dochter," zei Leo.

"Ons hele huwelijk is dus gebaseerd op een leugen," stelde Evi vast.

"Hoe bedoel je?" vroeg Leo verbaasd.

"Je hebt nooit gezegd dat je in die maanden een meisje ontmoet had."

"Nee, omdat ik je niet wilde kwetsen en omdat ze ook niets voorstelde. Ik hield van jou en dat had ik al die tijd gedaan. Ook die paar maanden dat ik met Ingrid omging. Jij was de enige die iets voor mij betekende. Ons huwelijk is niet gebaseerd op een leugen. Hoe kan je dat zeggen? Ons huwelijk is gebaseerd op liefde. Uitsluitend op liefde. In elk geval op mijn liefde voor jou.

Evi zweeg weer. Ze wist niet wat ze met dit nieuws aan moest. "Ik was zo geschokt, dat ik het je niet vertellen kon. Ik moest eerst zelf hiermee in het reine komen. Eerst wilde ik het ook niet geloven, maar de DNA-test wees dus uit dat Ingrid de waarheid sprak. Mijn dochter wilde me heel graag ontmoeten, maar ik wist niet of ik dat wilde. Nee, zo was het niet. Natuurlijk wilde ik het. Als ze echt mijn dochter was, wilde ik haar ontmoeten, maar ik durfde niet. Evi, het meisje is achttien jaar geworden zonder te weten wie haar vader was. Ze was vijf toen Ingrid trouwde en die man heeft ze altijd als haar vader gezien. Ze wist wel dat hij haar biologische vader niet was, maar als ze naar mij vroeg, kreeg ze altijd te horen dat ik niet te vertrouwen was en dat het beter was dat ze niet wist wie ik was. Haar hele leven heeft ze dus gehoord dat je op mij niet bouwen kon. Ze heeft een heel negatief beeld over mij."

"En toch wilde ze je ontmoeten?"

"Ja, omdat ik haar biologische vader ben." Hij keek haar smekend aan en ging aarzelend verder. "Een andere kant is, dat ik haar dus ook al die achttien jaar niet gezien heb. Ze was mijn dochter, maar ik heb haar niet op zien groeien. Ik heb haar niet als baby gezien, als peuter, als puber. Dat heb ik allemaal misgelopen. Nu pas hoor ik dat ik een dochter heb en ze is al een jonge vrouw. Ik werd overspoeld door allerlei gevoelens. Ik schaamde me naar Ingrid en haar toe dat ik me zo gedragen had. Ik voelde me ellendig door alles wat ik misgelopen was. Ik was zo gelukkig met Michiel en Jorden, maar van haar heb ik niets gezien. Ja, een babyfoto heb ik nu gezien. Eén foto, Evi. Dat is alles. Ik weet niet wanneer ze ging lopen, wanneer ze haar eerste woordjes zei. Ik weet niets. Ik voelde me er ziek van. Ziek van schaamte en van gemis en van onmacht." 

"En wat wil ze nu?" 

"Ik heb twee keer met Ingrid gepraat. In een café. Al die andere keren dat ik zogenaamd naar mevrouw Harmsen was, heb ik doelloos door de stad gelopen om mijn gedachten te ordenen. I >at lukte me hier niet. Ik had tijd en rust nodig om na te denken. Om alles te verwerken, een plaats te geven. Eerst was er de twijfel nog. Ik kon of wilde het niet geloven, maar toen die twijfel werd weggenomen, moest ik er iets mee doen." 

"Ik vroeg wat ze van je wil?" zei Evi scherp. "Ze stelde zich niet veel van ons contact voor," zei ze. "Gisteravond heb ik haar pas voor het eerst ontmoet, Evi. Vandaar dat ik zo laat thuis kwam. Toen ik haar zag, wist ik meteen dat ze mijn dochter was. Die test was niet eens nodig geweest. Ze lijkt zo op me. Iedereen kan zien dat ze een kind van mij is. Ik kon niet anders dan haar in mijn armen sluiten. Dat moet de reden zijn waarom mijn overhemd naar parfum rook, al was ik me dat niet bewust."

"Nee, dan had je het wel meteen in de wasmand gegooid." 

"Natuurlijk niet, Evi. Ik was toch wel van plan om het je te verrellen, maar als ik het geweten had... Ik bedoel, nu heelt het jou op verkeerde gedachten gebracht. Je dacht dat ik vreemdging en dat zou ik nooit doen, want er is nog steeds maar een vrouw in mijn leven die belangrijk is en dat ben jij." 

"En je dochter." 

"Evi, dat is toch heel anders!"

Ze zwegen een poosje. Uiteindelijk keek ze op. "Waarom moest je opeens zo nodig met ons naar Oostende?" vroeg ze wantrouwig. Leo haalde zijn schouders op. "Ik voelde me zo ellendig. Ik was bang voor de ontmoeting met haar, met mijn dochter. Ik wist dat ze me niet mocht door wat Ingrid verteld had. Ik dacht... Het was een soort van vlucht. Ik wou ons gezin niet in de waagschaal stellen. Ik dacht, als we een leuk weekend in het vooruitzicht hebben met ons en de kinderen, dan was ons huwelijk tenminste niet in gevaar. Ik weet het niet. Ik wilde je laten weten dar ik bij jullie hoor en altijd bij jullie wil blijven horen." Evi kon haar gedachten niet ordenen. Er vloog zo veel door haar hoofd. Ze wist niet wat ze wel of niet moest zeggen of vragen. Het liefst van alles wilde ze wakker worden en horen dat het een boze droom was. Leo had geen kind van een ander. Dat kon en mocht niet. "Niemand heelt jouw mobiele nummer, maar Ingrid wel," siste ze.

"Dat moest toch wel. Ze kon toch niet gewoon naar ons nummer

bellen. Niet zolang ik nog niet zeker wist dat ze echt mijn dochter was.

"Ze stuurde je sms'jes. Dat doe je alleen maar..." 

"Evi, alsjeblieft, begrijp toch dat ik niets met Ingrid wil. Ik heb haar nu weer ontmoet, maar ze doet me nog steeds niets. Ik hou van jou. We moesten wel contact hebben vanwege de testen in het ziekenhuis. Het DNA van Sylvia en mij moest immers vergeleken worden."

"Heb jij zelf de uitslag gezien?" Evi was niet van plan het hem gemakkelijk te maken. Ze voelde zich zo beetgenomen. "Ja, natuurlijk." Hij pakte zijn portemonnee uit zijn achterzak en haalde er een opgevouwen papier uit. Hij reikte het haar aan en daar ze zag zelf zwart op wit staan dat Leo Schippers de biologische vader was van Sylvia Bergsma. Ze stond op. "Ik bel Sas op. Ze moet me maar weer komen halen. Ik blijf bij haar. Ik kom vannacht niet thuis." Ze liep naar de keuken om te bellen. Ze hoorde Leo roepen, maar deed alsof ze doof was. Ze was niet in staat nog verder met hem te praten.

Bij Sascha thuis was het een gezellige drukte. Het was immers zaterdagavond en ze zaten allemaal in de huiskamer televisie te kijken. Zodra Evi binnenkwam, voelde ze de pijn opnieuw. Ze was altijd al wat jaloers geweest op haar zus omdat zij wel dochters gekregen had. Nu keek ze met andere ogen naar dit gezin. Twee meisjes en een jongen. Ze hadden plezier. Ze plaagden elkaar. En Ger, hun vader, deed mee. Het leek een perfect gezin en misschien was het dat ook wel. Evi's gezin was die middag in duigen gevallen. Er stond niets meer overeind.

"Tante Evi," riepen de kinderen enthousiast, maar Evi kon maar met moeite een glimlach op haar gezicht krijgen.

"Kom," zei Sascha, "we gaan naar de keuken."

"Doe niet zo raar," riep een van de kinderen. "Kom er nu gezellig bij zitten!"

"Nee, tante Evi voelt zich niet goed. Kijken jullie maar lekker verder naar de televisie."

De kinderen keken teleurgesteld, maar werden al snel weer opgeslokt door het programma op de beeldbuis. Sascha sloot de deur achter hen en voerde Evi mee naar de keuken, waar ze zich op een stoel liet zakken. "Het was geen goed idee om hierheen te gaan," zei Evi. "Ik kan maar beter weer weggaan."

"Waar slaat dat nou op? Je bent van harte welkom," riep Sascha uit.

"Jij hebt ook dochters," zei Evi veel feller dan ze wilde.

"Nou en? Is dat een probleem"

"lk heb altijd een meisje gewild. Altijd al."

"Dus je was knap jaloers toen ik wel een dochter kreeg?" 

Ja!

"Dat heb je dan goed verborgen weten te houden." 

"Ik hoopte dat ik zelf nog een dochtertje zou krijgen." 

"Maar je kreeg alleen maar miskramen." Evi knikte. "lk wil een borrel."

Sascha schoot in de lach. "Wat voor borrel? Drink jij sterke drank dan?"

"Normaal niet, maar nu voel ik dat ik er behoefte aan heb." 

"Oké, maar wat wil je dan?"

"Kan me niet schelen," riep Evi uit. "Als ie maar sterk is." Sascha haalde een fles jonge jenever uit de huiskamer en schonk een klein glaasje voor haar zus in. Evi nam een flinke slok en rilde van afschuw, maar dronk vervolgens het glas in een teug leeg. "Nog een," zei ze dwingend.

"Als je die dan maar wat langzamer opdrinkt. Ik heb geen behoefte aan een bezopen zus."

"En ik heb geen behoefte aan een dochter van mijn man," riep

Evi woest uit. "Die meid komt er bij ons niet in!" 

"Eef!" Maar Sascha zweeg. Ze vond Evi's reactie onredelijk, maar begreep dat ze op dit moment niet meer voor rede vatbaar was en daar had ze ook wel weer begrip voor. Ze zaten een poosje zwijgend naast elkaar aan de keukentafel. Sascha wilde van alles zeggen, maar ze wilde Evi vooral niet kwetsen of nog bozer maken. Daarom wachtte ze rustig af tot Evi weer zover was om te praten.

"Als hij soms denkt dat ik dat kind van harte welkom heet in ons gezin, dan vergist hij zich," zei Evi meer tegen het borrelglaasje dan tegen haar zus.

"Wil hij dat dan?" vroeg Sascha.

"Weet ik het. Dat heeft hij niet gezegd."

"En jij hebt het niet gevraagd?"

"Ik had geen zin meer om erover te praten. Ik ben weggelopen." 

"Terwijl je dat zo afschuwelijk vond van Leo de afgelopen weken. Dat hij nergens over wilde praten en wegliep. Nu doe jij hetzelfde."

"Nou en? Daar heb ik recht op." Ze keek haar zus fel aan. "Recht? "Opeens schoot dit woord bij Sascha in het verkeerde keelgat. "Weet je wie ergens recht op heeft," zei ze harder dan ze bedoelde. "De dochter van Leo. Zij heeft achttien jaar geleefd zonder te weten wie haar vader was, zonder met haar vader op te groeien, zonder hem te kennen. Dat is een enorm gemis en dat is nooit meer goed te maken, nooit meer in te halen." 

"Lieve help," riep Evi uit. "Je hoeft niet kwaad te worden." 

"Als er iemand recht op iets heeft," ging Sascha gewoon verder, "dan is het dat meisje. Zij heeft recht op haar vader en dat hoor jij haar te gunnen."

"Zo, dus jij bent ook al tegen mij?" stelde Evi vast Ze kwam overeind, maar moest zich aan de tafel vastgrijpen. "Wat gebeurt er?" vroeg ze verbaasd. Ze liet zich weer zakken. "Heb je al iets gegeten vanavond?" vroeg Sascha. "Ik heb geen honger."

"Nee, maar je hebt al twee borrels op en ik vermoed op een lege maag. Je bent er dizzy van. Ik maak een paar boterhammen voor je."

"Ik wil niet eten," riep Evi uit. "Geef me die fles. Ik wil nog een borrel."

Sascha pakte de fles en schonk een glaasje voor haar vol. "Je stelt je aan, Evi. Je stelt je aan als een klein, verwend kind. Iemand is jouw veilige gezinnetje binnengekomen en dat mag niet van jou. Je denkt alleen maar aan jezelf. Je bent gemeen. Je zou eens moeten proberen je voor te stellen hoe het is om je hele leven zonder je vader op te groeien."

"Waar bemoei jij je eigenlijk mee?" riep Evi, terwijl ze de inhoud van het glaasje achterover kiepte. "Geef die fles nou!" 

"Je hebt genoeg gehad. Ik breng je naar bed. Slaap je roes maar lekker uit en morgen praten we verder." Het lukte haar echter niet haar zus overeind te krijgen. Evi was totaal niet van plan om naar bed te gaan en liet Sascha aan haar sjorren, terwijl ze zelf de tafel vasthield. Toen ze samen op de vloer vielen, kreeg Evi een onbedaarlijke lachbui, die minutenlang duurde en ten slotte eindigde in een vreselijke huilbui.

Sascha stond hulpeloos toe te kijken. Ze begreep best dat het een schok voor Evi was, maar ze dacht dat Evi een intelligente vrouw was die haar hersens gebruikte in plaats van zich te bedrinken en nergens meer over na te denken. Ze besloot toch die boterhammen maar te maken en zette ze even later voor Evi neer. "Eet," zei ze dwingend en het werkte. Gehoorzaam at ze de boterhammen op.

"Ik voel me zo belabberd," verzuchtte Evi.

"Dan gaan we naar boven. Wat dacht je van een heerlijk, rustgevend bad? De kinderen gaan nog lang niet naar bed. Je kunt er met gemak een uur ongestoord in liggen."

"Hm, dat lijkt me wel wat. Lekker heet water."

Evi liet zich als een klein kind naar boven voeren en helpen.

Ze was niet in staat zeil iets te doen. Ze liet het gelaten toe dat Sascha het bad vol liet lopen en haar uitkleedde en daarna het bad induwde.

"Ik ga even naar beneden, Eef om koffie te zetten. Ik kom zoweer terug met koffie. Heb je zin in een plakje cake erbij?" Evi haalde haar schouders op.

"Niet verdrinken ondertussen," zei Sascha lachend, maar ze keek haar zus bezorgd aan.

Twee minuten later was ze alweer terug. Ze had het gewoon niet aangedurfd Evi langer alleen te laten. Ze had snel Ger gevraagd of hij koffie wilde zetten, daarna was ze weer naar boven gerend. Evi was in slaap gevallen in het warme bad vol schuim. Haar hoofd lag achterover op het kleine rubberen kussentje, haar mond hing open. Sascha glimlachte. De jenever had een snelle uitwerking gehad. Misschien het hete water ook wel. Ze trok een kruk naar zich toe en pakte een tijdschrift, waarin ze begon te bladeren. Ze zou haar laten slapen tot Ger met de koffie kwam. Dat duurde een kwartier. Hij klopte netjes aan en bleef op de overloop staan wachten tot Sascha het dienblad van hem aannam. "Alles goed?" vroeg hij zacht.

"Niet echt," zei Sascha, "maar het komt vast wel weer goed. Evi laat zich zo snel niet kisten." 

"Gaan ze uit elkaar?"

"Leo en Evi? Nee, daar geloof ik niks van. Ze houden te veel van elkaar."

"Gelukkig," zei hij opgelucht. "Sterkte. Je hoeft je om de kinderen geen zorgen te maken. Die breng ik wel naar bed."

"Je bent lief," zei ze glimlachend en deed de badkamerdeur weer dicht.

Ze zette het dienblad op het krukje en ging zelf op de rand van het bad zitten, maar merkte dat ze het niet lang vol zou houden. Ze haastte zich naar de slaapkamer en haalde daar een stoel op. Ze was precies op tijd terug om te zien hoe Evi's hoofd naar voren zakte en haar neus opeens het water raakte. "Hé, meid, wakker worden. Er is koffie." 

"Ga weg," bromde Evi.

"Helemaal niet. Je kunt niet in bad slapen. Je ging al bijna kopje onder."

Nou en?"

Hallo zeg, we gaan niet depressief doen, hè? Eef, pak die mok aan en neem een slok. Je hebt het nodig."

Evi keek kwaad op, pakte de mok en nam een slok, daarna gaf ze de mok weer terug. Moet ik de koude douche aanzetten?" vroeg Sascha dreigend. I uister, je hebt alle reden om van slag te zijn, om de kluts kwijt ie zijn. Je hebt alle reden om in de war te zijn of misschien zelfs wel verdrietig, maar je hebt geen enkele reden om zo dwars of boos te doen."

"O nee?" Evi ging rechtop zitten en keek haar zus fel aan. "Niet?"

Sascha antwoordde niet. Ze keek alleen maar zo rustig mogelijk naar Evi, die begon te rillen. Ze kwam overeind en draaide de warme kraan aan. "Je moet ook onder water blijven, meid. Je krijgt het er koud van."

Evi greep de hand van Sascha en drukte die tegen haar gezicht. "Ik weet niet wat ik moet doen," zei ze en begon te huilen, maar het klonk niet hartverscheurend, het klonk eerder berustend en Sascha haalde opgelucht adem. Ze leek te bedaren en haar hersens weer te gaan gebruiken. Ze streelde haar wang. Met haar andere hand draaide ze de warmwaterkraan weer dicht. "Het is logisch dat je geschokt bent, Eef, maar dat moet Leo ook geweest zijn. Meer nog dan jij. Hij heeft er niet alleen een dochter bij, hij heeft tegelijkertijd een heleboel gemist. Hij heeft haar nooit klein meegemaakt. Dat moet een afschuwelijke gedachte zijn.

Evi knikte aarzelend. "Hoe heet ze eigenlijk?"

"Dat weet ik niet en dat interesseert me ook niet."

"Eef, alsjeblieft. Het meisje kan er niets aan doen. Voor haar is het nog het allerergst. Ze heeft het haar hele leven zonder echte vader moeten doen. Stel je eens voor hoe dat is!"

"Sylvia. Dat stond tenminste op die brief van het ziekenhuis. Leo

was de biologische vader van Sylvia Bergsma."

Ze zaten stil naar elkaar te kijken. Sascha reikte haar de mok met koffie weer aan en Evi dronk hem deze keer leeg. "Wil je er een plakje cake bij?"

Evi pakte het aan en at het op. Zelfs een tweede at ze op. Sascha glimlachte. Het kwam wel goed, wist ze. Als Evi weer ging eten, kwam alles helemaal goed.