6
RITUELEN EN HUN VOORBEREIDING

Mijn definitie van een ritueel is ‘een specifieke vorm van beweging, het hanteren van voorwerpen of een reeks innerlijke processen met de bedoeling een bepaald effect te creëren’ (zie woordenlijst). In wicca zijn rituelen ceremoniën die onze relatie met de Godin, de God en de aarde vieren en versterken.

Deze rituelen hoeven niet van tevoren bedacht, gerepeteerd of traditioneel te zijn. Evenmin is het nodig dat ze slaafs een bepaald patroon volgen. Ik heb wicca’s gesproken over dit onderwerp die het met me eens zijn dat spontane rituelen tot de meest krachtige en effectieve kunnen behoren.

Een wiccaritueel kan inhouden dat één enkel persoon een vuur aansteekt, gewijde namen zingt en naar het opkomen van de maan kijkt. Er kunnen ook meer dan tien mensen aan meedoen, van wie enkelen een rol hebben in een mythisch spel of lange toespraken houden ter ere van de goden. Het ritueel kan eeuwenoud zijn of gloednieuw. De uiterlijke vorm is niet van belang zolang het in staat is om in de wicca een bewustzijn van de goden te bewerkstelligen.

Wiccarituelen vinden meestal ’s nachts plaats bij volle maan en op de acht krachtdagen, de oude landbouwfeesten van de seizoenen van Europa. Rituelen zijn meestal spiritueel van aard, maar kunnen ook een magische werking hebben.

In deel III tref je een volledig boek met rituelen aan, het Schaduwboek der staande stenen. De beste manier om wicca te leren is de praktijk, dus mettertijd zul je begrip krijgen van de ware aard van wicca door het uitvoeren van rituelen uit dit boek of rituelen die je zelf hebt geschreven.

Veel mensen zeggen dat ze met wicca bezig willen zijn, maar blijven in hun stoel zitten en zeggen dat ze geen vollemaanritueel kunnen doen omdat ze geen leraar hebben, niet geïnitieerd zijn of niet weten hoe ze het moeten doen. Dit zijn enkel uitvluchten. Er is maar één ding nodig als je geïnteresseerd bent in het beoefenen van wicca: ermee aan de slag gaan.

Voor de wicca die alleen werkt, is het creëren van nieuwe rituelen opwindend werk. Je kunt nachten in touw zijn met naslagwerken, stukjes rituelen en invocaties aan elkaar plakkend, of je kunt je openstellen voor de geest van het moment en voor de inspiratie van de wijsheid van het hogere. Hoe ze ook zijn ontstaan, doe de rituelen vanuit vreugde en niet vanuit verplichting.

Je kunt je rituelen laten samenvallen met de seizoenen, de heidense feesten en de fasen van de maan (zie voor meer hierover hoofdstuk 8 ‘De krachtdagen’). Voel de vrijheid om aanpassingen te maken als je je aangetrokken voelt tot feestdagen uit andere tradities. Wicca heeft met succes gebruik gemaakt van oude Egyptische, Indiaanse, Hawaiiaanse, Babylonische en andere magisch-religieuze tradities. Hoewel tot op heden wicca vooral Europees en Engels georiënteerd was, hoeven we ons niet te beperken. Als alleen werkende wicca zijn we vrij om te doen wat we willen. Waarom zouden we ons zorgen maken wanneer de rituelen bevredigend en effectief zijn?

In hoofdstuk 13 vind je aanwijzingen om je eigen rituelen te maken, maar een enkel woord hierover is hier op zijn plaats.

Het eerste belangrijke punt is ervoor te zorgen dat je tijdens je religieuze (of magische) ritueel niet gestoord wordt. Leg de telefoon ernaast, sluit de deuren en doe de gordijnen dicht als je daar behoefte toe voelt. Het is het beste als je er zeker van bent dat je een tijd alleen bent en niet wordt gestoord. Meestal volgt hierna een ritueel bad. Een tijdlang kon ik geen ritueel voltrekken zonder me eerst even snel onder te dompelen. Dit werkt deels psychologisch: als je je schoon en verfrist voelt, vrij van de zorgen van de dag, voel je je ook meer op je gemak als je contact maakt met de Godin en de God.

Veel religies kennen de rituele reiniging. In wicca zien we het water als het reinigingsmiddel dat de verstorende trillingen van de dagelijkse spanningen wegspoelt en ons in staat stelt rein van lichaam en geest voor de goden te staan.

Op een dieper niveau verbindt onderdompeling in water ons met onze oerherinneringen. Een bad nemen in een badkuip met koel zout water is alsof de golven van de altijd verwelkomende oceaan – het domein van de Godin – over je heen spoelen. Het bereidt je geestelijk en lichamelijk voor (heb je je ooit anders gevoeld in bad?) op de komende ervaring.

In bad gaan wordt vaak een ritueel op zichzelf. Je kunt kaarsen aansteken in de badkamer of wierook. Je kunt etherische oliën of kruidenzakjes in het water doen. Mijn favoriete badkruiden bestaan uit gelijke hoeveelheden rozemarijn, venkel, lavendel, basilicum, tijm, hysop, ijzerhard (verbena) en mint met een vleugje valeriaanwortel (deze samenstelling is gebaseerd op De sleutel van Salomo). Doe de kruiden in een doekje, bind de uiteinden bij elkaar, doe het in het bad en klaar ben je.

Buitenrituelen bij de zee, een meer of een rivier kunnen beginnen met een korte zwempartij. Natuurlijk is het bij spontane rituelen niet mogelijk een bad te nemen. Sommigen betwijfelen zelfs de noodzaak van een ritueel bad. Als je het fijn vindt, doe het dan. Als je voelt dat het voor jou niet nodig is, is het dat ook niet.

Na het bad is het tijd om je voor het ritueel aan te kleden. Voor veel wicca’s (vooral degenen die beïnvloed zijn door de geschriften en de idealen van Gerald Gardner of een van zijn leerlingen) is naaktheid de beste staat om de natuurgoden op te roepen. Het is zeker waar dat dit de meest natuurlijke staat van het menselijke lichaam is, maar rituele naaktheid is niet voor iedereen weggelegd. De kerk heeft er alles aan gedaan om de ongeklede mens te vervullen met schaamtegevoelens. Deze verwrongen en onnatuurlijke gevoelens zijn vandaag nog steeds in ons.

Er zijn veel argumenten gegeven voor rituele naaktheid.² Sommige wicca’s stellen dat het geklede lichaam niet even goed in staat is persoonlijke kracht uit te stralen als het naakte lichaam. Daarnaast zeggen ze echter ook dat als het niet anders kan, rituelen binnen met kleren aan wél even effectief zijn. Wicca’s kunnen met kleren aan evengoed magie voltrekken als met de kleren uit. Kleren zijn geen barrière in de overdracht van kracht.

Het argument dat rituele naaktheid wordt toegepast omwille van de symbolische waarde snijdt meer hout: door zowel mentaal en spiritueel als fysiek naakt voor de Godin en de God te staan, symboliseert de wicca eerlijkheid en openheid. Rituele naaktheid kwam in vele oude religies voor en is her en der nog te vinden. Er is dus niets nieuws aan, behalve voor ons westerlingen.

Hoewel veel covens staan op rituele naaktheid, hoef jij je er geen zorgen over te maken. Als je alleen werkt, is de keuze aan jou. Als je je ongemakkelijk voelt bij rituele naaktheid, ook in je eentje, doe het dan niet. Er zijn keuzemogelijkheden genoeg.

Bij sommige wicca’s is speciale kleding, bijvoorbeeld een afhangende mantel zoals een pij of tabberd, erg populair. Er zijn verschillende argumenten aan te wijzen voor het gebruik van mantels. Een ervan is dat het aantrekken van rituele kleding het ritueel een mystieke atmosfeer geeft en je bewustzijn brengt naar de handelingen die gaan komen, kortom, je rituele bewustzijn verhoogt.

Kleuren worden ook gebruikt vanwege hun speciale trillingen. Hieronder vind je een overzicht dat je kan helpen de juiste

kleur mantel te kiezen. Als ik bijvoorbeeld met name geïnteresseerd ben in kruidenmagie of rituelen wil doen die de verspreiding van nucleaire wapens en kerncentrales tegengaan, zou ik een groene mantel dragen om zo mijn rituelen te verbinden met de aarde-energie. Wie de tijd en handigheid ervoor heeft, kan vanuit dit schema ook zelf mantels maken voor bepaalde toverspreuken of reeksen van spreuken.

Koop of maak één enkele mantel als je dit te veel werk of te gecompliceerd vindt, en draag deze bij elk ritueel.

Mantels kunnen variëren van een eenvoudig soort badjas tot een gevoerd exemplaar met capuchon zoals de monniken dragen, met wijd uitlopende mouwen die gegarandeerd vlam vatten als je te dicht in de buurt van een brandende kaars komt. Sommige wicca’s dragen mantels met capuchon om invloeden van buitenaf te weren en de stimulansen van onze zintuigen te beheersen tijdens het ritueel. Dit is een uitstekend concept voor magie en meditatie, maar niet voor wiccarituelen, waarin we ons juist meer openstellen voor de natuur in plaats van onze banden met de fysieke wereld te verbreken.

Als je je niet zo wilt kleden of niet kunt naaien of niemand weet die zo’n jas voor je kan maken, is het ook goed om schone kleren te dragen van een natuurlijke vezel zoals katoen, wol of zijde.³ Zolang je je op je gemak voelt bij wat je (niet) draagt, is het goed. Waarom niet wat uitproberen om te voelen wat je het beste ‘past’?

Het uitkiezen en omdoen van sieraden volgt natuurlijkerwijze op het aankleden. Veel wicca’s hebben een verzameling van exotische sieraden van een religieus of magisch ontwerp. Amuletten en talismannen (bedoeld om bepaalde krachten te weren of juist aan te trekken) worden ook vaak als rituele sieraden gedragen. Tot de kroonjuwelen van wicca behoren vaak hangers van jade of barnsteen, zilveren of gouden armbanden, zilveren kroontjes met een wassende maan, ringen van smaragd en parels en zelfs rituele kousenbanden met kleine zilveren gespjes.

Het is niet nodig zulke grote uitgaven te doen. Je kunt eenvoudig beginnen. Als je het fijn vindt om enkele sieraden te dragen tijdens het ritueel, is dat prima. Kies onderwerpen uit als

de wassende maan, het ankh-kruis, vijfpuntige sterren (pentagrammen) en dergelijke. Sommige postorderbedrijven hebben dit soort sieraden in hun catalogus. Het is goed als je deze speciaal voor rituele doeleinden wilt bewaren, zoals veel wicca’s doen.

Mensen vragen mij vaak of ik een sieraad, een amulet of iets anders heb wat geluk brengt en wat ik altijd bij me draag. Dat heb ik niet.

Dit verbaast mensen, maar het hoort bij mijn filosofie over magie. Als ik zou besluiten dat een bepaald voorwerp (een ring, een hanger, een kwartskristal etc.) mijn krachtvoorwerp is en dus mijn band met het hogere en mijn verzekering van geluk, zou ik het niet overleven als ik het kwijt zou raken door diefstal, verlies of slordigheid of het op een andere manier niet meer bij me zou zijn.

Ik zou kunnen zeggen dat de kracht eruit was, dat het een magische citroen was die de hogere machten tot zich hebben genomen of dat ik niet zo bewust bezig ben als ik dacht. Maar ik zou nog steeds volledig van de kaart zijn.

Het is niet verstandig je dromen, je energie en je hoop te verbinden met fysieke objecten. Dat werkt beperkend en is een direct gevolg van het materialisme dat ons een heel leven lang inpakt. Het is makkelijk om te zeggen: ‘Ik kan niets doen, want ik ben mijn gelukbrengende halsketting van maansteen verloren.’ Het is even verleidelijk om te denken: ‘Niets gaat meer goed sinds ik mijn ring met de gehoornde god kwijt ben.’

Wat niet makkelijk is om in te zien is dat alle kracht en alle geluk die we nodig hebben in ons is. Het is niet verstopt in tastbare voorwerpen, tenzij we dit zelf hebben toegestaan. En als we dit toestaan, stellen we ons open voor verlies van dat deel van onze persoonlijke kracht en geluk, iets wat ik niet uit vrije wil doe.

Krachtvoorwerpen en rituele sieraden kunnen ons herinneren aan de Godin en de God en kunnen ook symbolen van onze eigen vermogens zijn. Maar ik voel dat het niet goed is als we ze daarbovenuit laten stijgen.

Maar ook ik heb enkele voorwerpen (een zilveren pentagram, een beeltenis van de Godin, een Egyptisch ankh-kruis, een Hawaiiaanse vishaak die de god Maui symboliseert) die ik soms bij een ritueel draag. Het dragen van dit soort voorwerpen zet je op scherp en veroorzaakt de staat van bewustzijn die nodig is voor een effectief ritueel.

Ik wil niet zeggen dat het niet goed is deze voorwerpen te laden met energie, want dit is juist de manier waarop je een magische talisman of amulet maakt. Ik bedoel slechts te zeggen dat ik dit procédé niet wil toepassen op persoonlijke en rituele sieraden.

Sommige natuurlijke voorwerpen zoals kwartskristallen worden gedragen om hun energie in ons op te roepen en de nodige veranderingen teweeg te brengen. Dit soort ‘krachtvoorwerpen’ is een goede aanvulling op persoonlijke energieën – maar het is gevaarlijk er helemaal op te vertrouwen.

Draag een speciaal sieraad als het dragen ervan je in een magische stemming brengt of als een beeld van de Godin of een van haar attributen je dichter bij haar brengt.

Maar misschien is je doel wel het vermogen om altijd afgestemd te zijn op de verborgen wereld om ons heen en op de werkelijkheid van de Godin en de God, zelfs te midden van de meest aardse en ontluisterende dwaasheden van de menselijke ervaring.

Zo. Nu ben je in bad geweest en heb je je aangekleed en sieraden omgedaan, klaar voor het ritueel.

Nog iets anders? Nou en of: gezelschap.

Wil je de oude goden van wicca in je eentje vereren of met anderen? Misschien wil je kennissen uitnodigen die geïnteresseerd zijn.

Zo niet, dan is er niets aan de hand. Als je je op het wiccapad begeeft, is er niets mis met een ritueel in je eentje. Het is heerlijk om gelijkgestemde zielen erbij te hebben, maar het kan ook een belemmering zijn.

Bij sommige rituelen kan niemand anders aanwezig zijn. Een onverwachte blik op de volle maan die haar wolkensluier even oplicht, kan een moment van stilte of afstemming oproepen, een meditatie, een invocatie. Dit zijn rituelen die je alleen met de Godin of de God deelt. Het hogere hecht niet aan vormen en is even onvoorspelbaar en stromend als de natuur zelf.

Als je kennissen erbij wilt hebben, nodig dan mensen uit die echt afgestemd zijn op jouw gevoelens omtrent wicca. Gegiechel en afdwalende gedachten brengen je niet verder op je wiccapad.

Verwar interesse ook niet met liefde – je vriend of vriendin, man of vrouw is misschien alleen geïnteresseerd omdat jíj geïnteresseerd bent. Het kan oprecht lijken, maar na een tijdje kun je tot de ontdekking komen dat ze niets toevoegen aan het ritueel.

Het werken in een coven heeft veel prachtige aspecten. Ik heb ze ervaren. Het beste van wicca is te vinden in een goede coven (en het slechtste in een slechte coven), maar de meeste mensen komen er niet mee in aanraking. Misschien hebben ze ook niet een kennissenkring waarmee ze hun interesse kunnen delen. Daarom heb ik dit boek geschreven voor mensen die wicca alleen willen beoefenen. Ga door met het zoeken naar een leraar of coven, terwijl je werkt vanuit dit of een ander boek. Als je dan iemand tegenkomt, ben je tenminste in staat hem of haar te benaderen vanuit een praktische ervaring met wicca en niet alleen met boekenwijsheden.

Hoewel de overgrote meerderheid van boeken over wicca de nadruk legt op inwijding en groepswerk, is het niet goed het werk in je eentje als tweede keus te zien. Er zijn tegenwoordig veel meer mensen die in hun eentje de Ouden vereren dan er leden van covens zijn en een verrassend groot deel van hen werkt uit eigen vrije keus alleen. Afgezien van enkele groepsbijeenkomsten per jaar, ben ik een van hen.

Voel je niet minderwaardig omdat je niet onder een gids of leraar werkt in een erkende coven. Maak je geen zorgen dat je niet wordt erkend als echte wicca. Een dergelijke erkenning is alleen belangrijk voor degenen die dit soort erkenningen wel of niet geven. Verder betekent zo’n erkenning niets.

Het enige waar je je zorgen om hoeft te maken is dat je zelf tevreden bent en dat je contact opbouwt met de Godin en de God. Voel je vrij je eigen rituelen uit te schrijven, verbreek de handboeien van de stijve conventies en het concept van ‘geopenbaarde boeken’ die slaafs moeten worden gevolgd. Wicca is een religie in ontwikkeling. Liefde voor de natuur, de Godin en de God zijn de kern van wicca, niet oude rituelen en traditie.

Daarmee wil ik niet zeggen dat traditionele wicca slecht is. Integendeel. Ik ben ook geïnitieerd in verschillende wiccatradities, elk met hun eigen initiatierituelen, sabbat- en esbatreguleringen (zie hoofdstuk 8 ‘De krachtdagen’), namen voor de Godin en de God, verhalen en magie. Toen ik werd ingewijd in deze ‘geheimen’, kwam ik er algauw achter dat ze allemaal gelijk waren en dat de grootste geheimen beschikbaar zijn voor iedereen die de tijd neemt om de natuur te zien als een manifestatie van de Godin en de God.

Elke traditie (uitdrukking) van wicca, zowel de overgeleverde als de intuïtief ontstane, is als een bloemblad. Geen enkel blad staat voor de hele bloem en alle bladeren zijn nodig om de bloem te maken. Het pad alleen is net zozeer deel van wicca als elk ander pad.