Amanda

Het leek wel of Dalett een andere mond had gekregen. Alle vrolijkheid was van haar lippen verdwenen, en de stand van haar mondhoeken deed vermoeden dat het nooit meer goed zou komen. Amanda had intens medelijden met haar. Met de nu wel heel slanke Amerikaanse was het veel slechter gesteld dan het met haarzelf ooit geweest was. Maar zij was dan ook nooit verkracht. Niet door die viezerik in haar jeugd - al deden haar ouders alsof dat wel zo was - en zeker niet door Ben, die meestal te bezopen was om aan seks te denken, laat staan met haar, die hij daarom maar als frigide had bestempeld. Daletts woeste blik verried één gedachte: hoe kan ik wraak nemen voor wat tussen mijn benen en in mijn hoofd is aangericht? Wraak op Mohammed zat er niet in: die was afgevoerd naar een geheim gehouden gevangenis, en niet vanwege een verkrachting meer of minder. Ook wraak op de rest van de Irakezen zat er niet in. En Amanda vroeg zich constant af of ze het niet had kunnen voorkomen. Ook hadden de Irakezen háár kunnen pakken. Florian was erg stil, en zij dacht dat dat ook met Daletts wraakgevoelens te maken had. Hij en Dalett liepen met haar mee toen ze generaal Raymond Odierno over Faiz' vermissing wilde vertellen. De generaal was net terug uit Bagdad.

'Waar zijn Jones en Faiz?' riep hij, toen ze in de deuropening van zijn kamer stonden. Zuchtend kwam hij achter zijn imposante bureau met Amerikaanse vlaggetjes vandaan. Florian was altijd al onder de indruk van hem: groot, breed en kaal. Ook nu was het net of de jongen dichter tegen haar aan kroop toen ze elkaar naderden. Op haar maakte de man in zoverre indruk dat hij sprekend op Ben leek, de man die haar een kind onthouden had, de man die haar tot diep in haar ziel beledigd had om zijn eigen impotentie te maskeren, en die haar - het enige goede dat hij gedaan had - verlaten had. De man aan wie ze volgens haar ouders te weinig aandacht had besteed. Die dus. Gelukkig deelde Odierno niet Bens gewoonten: het ontwijkende, het ongrijpbare, het gluiperige en vooral het uitlachen.

'Wist u dat ze samen weg waren gereden in een Jeep?'

'Geen Jeep, een Humvee! Veel zwaarder, sterker, stabieler. Ik had Jones toestemming gegeven om met dat ding wat op de binnenplaats rond te rijden, als beloning voor zijn onverwacht goede diensten. Hij is een automaniak. Maar het was niet de bedoeling dat hij het terrein zou verlaten.'

'Militairen hebben Faiz bij hem zien instappen.'

'Ik weet het. Ik ben zojuist erg kwaad geworden op de mensen die hem door de poort hebben gelaten.'

'Het is al uren geleden. Dalett heeft zijn mobieltje geprobeerd, maar hij neemt niet op. Hebt u geen idee waar ze naartoe zijn?'

'Laten we eens gaan kijken of we dat te weten kunnen komen. In de FBCB2-kamer dus.' Hij ging al onderweg.

'Die afkorting ken ik,' zei Dalett met vlakke stem. 'Force Battle Command Brigade... uh.'

'Bijna goed. Force XXI Battle Command Brigade and Below. Dat is het systeem waarmee we op brigadeniveau en lager alle eigen én vijandelijke voertuigen kunnen volgen. Al onze humvee's hebben de zender aan boord en sommige ook de ontvangstapparatuur. De vermiste humvee kan gespot worden als de zender nog aanstaat. Via satellieten, uiteraard.'

'Hebt u dan nog niet gekeken?' Amanda had hem ingehaald en keek hem aan.

'Nee, dat wilde ik net gaan doen.' Hij keek niet terug; misschien vond hij haar maar een irritant mens. Hij toetste op een kastje aan de muur een code in, gooide een deur open en daar zaten drie militairen, twee mannen en een vrouw met computers, grote tablets en kaarten. Ze sprongen in de houding, ook op zondag, maar mochten weer gaan zitten. Odierno legde het probleem uit. Ze zochten de code van het vermiste voertuig op en de vrouw drukte enkele toetsen in op een computer. De vraag rees hoe laat het ongeveer was gebeurd, en ook dat werd ingetoetst.

De generaal zei: 'Normaal wordt alles op FBCB2 realtime getoond, maar sergeant Harrison, die nogal een whizzkid is, heeft een manier gevonden om de beelden op te nemen en af te spelen. Laat maar eens zien, sergeant.'

Harrison moest nog wat zoeken met de muis, maar toen werd er een filmpje afgespeeld van een blauwe stip die het terrein van het paleis leek te verlaten. De stip ging dwars door Tikrit heen, en toen linksaf, later rechtsaf, de stad uit en ten slotte de weg af. Tien minuten lang gebeurde er niets en kon Harrison doorspoelen. Tot de blauwe stip verdween.

'Shit! De zender staat uit,' bromde Odierno. 'Taggen, die humvee!'

'Dat kan niet, generaal. Dit is opgenomen.'

'Natuurlijk, stom van me.'

Zes mensen tuurden naar het scherm, maar er kwam geen teken van leven meer.

Niemand stelde de voor de hand liggende vraag, behalve Amanda: 'Generaal, staat die wagen daar nog?'

'Is er een helikopter in de buurt daar, Harrison, of een drone?'

De soldaat zocht in zijn computer. 'Nee, generaal.'

De generaal fronste zijn wenkbrauwen. Amanda tikte hem op zijn schouder vol strepen. 'Een AWACS-vliegtuig misschien?'

De generaal schoot in de lach, en dat irriteerde Amanda mateloos.

'Zijn er ook geen satellietbeelden? Er vliegt hier toch van alles rond?'

De man lachte nog harder. Harrison en consorten lachten mee.

'Interesseert het jullie niet dat Faiz vermist is?'

'En Jones, vergeet Jones niet. Het zou goed kunnen dat ze alleen maar de motor hebben uitgezet.'

'U zei toch dat ze de zender uitgezet hadden?'

'Dat, of de motor. Na een tijdje niet rapporteren gaat het signaal trouwens altijd automatisch uit.'

'Waarom zei u dan "Shit! De zender staat uit"?'

'Mag ik me ook een keer vergissen?'

'Nee,' zei Dalett. 'Dat mag u niet. Niet als het om onze vriend gaat.'

'Jones?'

'Nee, Faiz!' zei Dalett. 'Jones kan ons gestolen worden.'

'Ja, die indruk had ik al.'

Florian had het waarschijnlijk in grote lijnen kunnen volgen en keek heel diep in het scherm, maar dat hielp ook niet.

Amanda tikte de reus weer op zijn schouder. 'Ik weet zeker dat jullie de mogelijkheden hebben om te zien wat daar gebeurt.'

Generaal Odierno ging vlak voor haar staan. 'Zeg je nu dat ik mijn best niet doe? Of mijn vak niet versta?'

Ze voelde zich een beetje misselijk worden. Wat dat betreft lijk ik wel een zinneling. Maar ik heb het niet bij slechte mensen, maar bij mannen die te dichtbij komen. Dank je wel, Ben. 'Waarom staan we hier dan eigenlijk nog? Als jullie niets hebben waarmee je daar een kijkje kunt nemen, moeten we toch zeker zelf gaan kijken! Wat is dit? Wat zijn jullie voor militairen?'

De man keek haar eerst heel serieus aan, maar schoot opnieuw in de lach. Deze keer hield het niet op. Het was net of de soldaten bevel hadden gekregen mee te lachen, want leek wel een wedstrijd wie het hardst kon lachen. Dalett en Florian deden gelukkig niet mee. Odierno was haar vies tegengevallen, erger nog: hij was een Ben geworden en zij voelde haar maag omkeren. De pannenkoeken kwamen naar boven en ze kon ze maar net binnenhouden. Florian en Dalett hadden allebei een hand op haar schouder gelegd. Florian kon er maar net bij, maar het betekende veel voor haar. Hij was zo'n schat.

'Wat is dit?' zei Dalett tegen de gluiperige generaal. Maar het lachen werd alleen maar harder.

'Waarom lachen ze, Amanda?' vroeg Florian.

Ze had hem graag antwoord gegeven.

Ze moest het wel zeggen, om er niet nodeloos lang mee te hoeven rondlopen. 'U deed me daarstraks heel erg aan mijn ex denken.'

Ze reden in een kleine colonne van vijf humvee's naar de plek waar het laatste teken van het vermiste voertuig was uitgezonden. Dalett was bij Luuk en Peter Appels gebleven, met wie ze het goed kon vinden. Amanda en Florian zaten achterin bij de generaal, in het achterste voertuig op één na. De man reed zelf. In de halve vrachtwagen was tussen de twee voorstoelen FBCB2-apparatuur gemonteerd, maar het gezochte blauwe stipje was nog niet verschenen.

Odierno zei: 'Ik moet me verontschuldigen. Je hebt helemaal gelijk. Het zullen de spanningen van de oorlog zijn die ons af en toe anders doen reageren dan normaal.'

'Dus u vindt het toch niet normaal.'

'Nee, natuurlijk niet. Het had te maken met de manier waarop jij op de gebeurtenissen reageerde, zo furieus en verschrikkelijk primair.'

'Daar sta ik om bekend,' zei ze.

'Ik denk dat ik je af en toe erg irriteer, dat zal wel onvermijdelijk zijn. Maar wat zei je nou over je ex? Dat ik je aan hem doe denken?'

'Daarnet wel, ja.'

'En dat was pijnlijk, heb ik gemerkt.'

Ze had geen zin om er veel over te zeggen. 'Denkt u dat we Faiz zo meteen terugzien?'

'Jullie hebben iets tegen Jones, is het niet?'

'We hebben het nog niet gezegd, maar hij heeft veel op zijn geweten. Sorry Florian. De dood van zijn moeder bijvoorbeeld, en de ontvoering van de twee jongens. En die van mij. En de ondergang van mijn huisartsenpraktijk. Daar heeft Faiz nog aan meegewerkt, onder dwang, omdat Jones zijn zoon liet martelen.'

Odierno keek over zijn schouder, alsof hij wilde peilen of ze dit meende. 'Echt helemaal vertrouwd heb ik hem nooit, maar dit gaat wel erg ver.'

'Werken jullie dan samen met iemand van wie je zo weinig weet?'

'Het zijn nogal beschuldigingen waar je mee komt, Amanda.'

'Heb je me ooit op een leugen kunnen betrappen?'

'Niet dat ik weet, nee. Maar zo lang ken ik je nog niet.'

'Wat weten jullie eigenlijk wel over Jones?'

'Dat hij twee bijzondere kinderen heeft opgeleid, en dat een van hen het monster van Irak heeft gevonden en zo de mensen van dit verscheurde, huilende land nieuwe hoop heeft gegeven.'

'Voor welke organisatie werkt hij dan? En wat is zijn echte naam?'

'Daar mag ik niets over zeggen, zoals je misschien wel zult begrijpen. Sorry. Maar ik kan je verzekeren dat ik je niet teleur zal stellen. Je zult zien hoe ver ik zal gaan om Faiz terug te vinden.'

Amanda keek Florian aan. 'De generaal heeft ons beloofd dat hij alles zal doen om Faiz te vinden, Florian. Je bent mijn getuige.'

De jongen knikte ernstig. 'Ik geloof hem.'

De generaal keek weer even om. 'Kijk, en die jongen voelt de dingen goed aan, dat heeft hij bewezen. Vertrouw me, en misschien kan ik je wel helpen om over je man heen te komen. Ik wilde je nog iets vragen. Als Faiz zo'n hekel heeft aan Jones, waarom springt hij dan bij hem in de auto?'

'Hij...'

'Ja?'

'Ik weet het niet.'

'Weet jij het, Florian?'

De jongen keek haar aan. Hij had het begrepen, zijn Engels ging vooruit. 'Nee,' loog hij. Dat was niet de eerste leugen om bestwil waarop ze hem had kunnen betrappen. Florians ogen werden onrustig.

Op bevel van Odierno stopte de kolonne. 'Hier moet het zijn.'

Ze stapten uit. Soldaten onderzochten bandensporen en liepen de woestijn in. Het was duidelijk te zien hoe groot de wielbasis van zo'n humvee eigenlijk was. Het voertuig was met een heel rare manoeuvre van de weg geraakt en verderop zelfs omgeslagen. Er stonden veel voetstappen, maar niet van soldatenlaarzen; de meeste van slippers of zoiets.

'De humvee is omgeslagen, wat bijna niet kan, en ze hebben hulp gehad om het ding weer recht te zetten. Daarna zijn ze weggereden, maar eerst hebben ze de zender uitgezet.'

'Zijn ze ontvoerd?'

'De ontvoerder ontvoerd, dus.'

Ze zocht zijn gezicht af naar een spottende blik, maar kon die niet vinden. Was het mogelijk dat hij wist dat Jones een ontvoerder was? Dat hij het steeds geweten had en gedaan had of hij het niet wist? Was hij wél een gluiperige generaal? Wat moest iemand doen om generaal te worden? Ze had haar intuïtie beter moeten volgen. Stelling nummer zoveel van Amanda Hulands werd geboren: wie hoger is, is lager. 'En nu?'

De man had zo snel geen antwoord.

'Kan ik iets doen?' zei Florian.

'Wat zegt de jongen?'

Ze vertaalde het.

'Misschien wel. Hij heeft ons ook geholpen om Saddam Hoessein op te sporen. Omdat hij het kwaad voelt. Bij mij is hij gelukkig rustig, trouwens. Mind you! Maar goed, misschien kan hij helpen om Jones te vinden.'

'Omdat die ook slecht is, net als Saddam Hoessein?'

De man dacht even na. 'Als het waar is wat jullie zeggen...'

'Het is waar wat wij zeggen.'

'Ja ja.' Daar stond hij, met zijn laarzen in een soort woestijn, waar het nu fris was. Hij zweeg enkele seconden, moest misschien nadenken over zijn zonden, 'Ik wil het graag goed doen, naar Florian toe. Daarom moet ik hem eerst iets vertellen. Wil jij het zin voor zin vertalen? Ja?'

Odierno begon ermee dat hij hier een geschikt moment voor had gezocht. Toen hij in Bagdad was met Saddam Hoessein, kreeg hij bericht uit Nederland dat Florians vader waarschijnlijk was gevonden. De Parijse politie had contact opgenomen met de Nederlandse ambassade, vanwege een zwerver die zich vreemd gedroeg. De man zei geen woord, maar men meende hem herkend te hebben van de foto van Thijs Duivendrecht, die vanuit Nederland was verspreid.

Florian hoorde het opmerkelijk rustig aan. Veel te rustig, alsof hij het allemaal allang wist.

De generaal voegde er nog aan toe dat de man niet wilde praten en met niemand te maken wilde hebben. Hij wilde niet meekomen, had geen strafbaar feit gepleegd, was niet dronken, maar men hield hem wel in de gaten.

'Florian, wat voel je?' vroeg Amanda, toen de jongen nog steeds niet reageerde.

'Ik ben blij dat hij nog leeft. Ik vind het jammer dat ik dat niet kon voelen. Ik hoop dat hij nog mijn vader kan zijn.'

'Dat hoop ik ook.' Ze aaide hem over zijn bol en wendde zich tot Raymond Odierno. 'Hoe lang had u eigenlijk willen wachten met hem dit vertellen?'

'Ik zei toch dat ik een geschikt moment afwachtte. Ik weet het nog niet zo lang.'

'Weet u dat zeker?'

'Amanda, je zou toch proberen om me te vertrouwen?'

'Proberen, dat klopt, ja.' Ze deed geen poging om de tranen tegen te houden. Deze man, die het voordeel van de twijfel verlangde, bijna eiste, verdiende het niet dat ze haar tranen inhield. De tranen vermeerderden zich snel en Florian kneep in haar hand om haar te troosten. Maar misselijk was ze niet.

'Je zult zien dat het goed komt,' zei hij, de schat. Ze snapte nog steeds niet dat de jongen zo rustig kon blijven na het nieuws over zijn vader. Lag het dan allemaal aan haar? Was zij de hysterische vrouw, zoals de generaal haar zag? Haar verdriet overspoelde haar en Odierno omhelsde haar onhandig. Hij rook naar sigaretten. Zijn zware bast probeerde het schokken van haar lijf te volgen.

'Ik heb het allemaal voor de jongens gedaan,' snikte ze.

'Wat gedaan?'

'Mijn praktijk opgegeven, mijn leven, mijn alles. Wat heb ik niet voor Florian gedaan? Het gaat me alleen om de veiligheid van de kinderen.'

'Ja ja, het is goed om je even te laten gaan. Maar niet te lang, want Florian is al een hele vent en zal je misschien niet begrijpen als je zo doet.'

'Florian mij niet begrijpen?'

De jongen kneep in haar hand.

Odierno glimlachte. 'Heb nou wat vertrouwen in mij. Wat denk je, zullen we eens kijken of Florian iets kan doen?'

Ze knikte. 'Wat dan? Hij is geen spoorzoeker. Kunnen jullie de bandensporen niet volgen?'

'We kunnen alleen zien dat ze niet terug naar Tikrit zijn gegaan, meer niet. Wat heeft de jongen nog meer voor vermogens? Dingen die ik nog niet wist?' De andere soldaten zaten alweer in hun humvee's, geduldig wachtend tot de generaal klaar was met de hysterische vrouw.

'Zijn vader wilde altijd dat hij in het blauw ging, zoals hij het noemde. Iets van een andere dimensie of zo?'

'Is dat een vraag?'

'Nee, niet echt.' Ze keek naar Florian, die het Engels probeerde te volgen. 'Omdat zijn hersenen en zijn zintuigen anders werken, kan hij in een andere bewustzijnstoestand komen, waar hij dingen ervaart zonder zintuigen. Alles wordt dan blauw voor hem en hij kan zich er heel gelukkig voelen. Zijn vader ging ervan uit dat hij in het blauw ook dingen kon ervaren, misschien God ontmoeten, misschien dingen daar kon regelen of zo.' Florian leek haar te begrijpen. 'Maar zover is het nooit gekomen.'

Ze schakelde over op Nederlands. 'Florian, wil je in het blauw proberen te gaan? Misschien dat je kunt zien waar Faiz is, met die Jones? Of dat je ziet wat hier gebeurd is? Of hoe het met Faiz is?'

'Maar er is niets in het blauw. Het is een leegte. Ik kan daar niks, behalve me heel gelukkig voelen.'

'Wil je het niet proberen?'

'Om daar te komen moet ik eerst al een beetje gelukkig zijn, en dat is moeilijk na wat ik net over papa gehoord heb.'

'Natuurlijk. Sorry. En voorbij het blauw? Ben je daar al eens geweest?'

'Wat is dat?' vroeg hij.

Dat wist ze zelf ook niet. 'Misschien kun je er doorheen gaan. Misschien kun je je daar vrij bewegen, in een heel andere werkelijkheid. Achter het blauw. Misschien dat je daar buiten je lichaam kunt treden of zoiets. Is er nog meer te doen met die bijzondere eigenschappen van je? Misschien kunnen zinnelingen ons heel veel leren over een andere, betere wereld. De wereld achter de zintuigen, niet de zintuiglijke wereld. Of wie weet kun je er wel invloed op je vader uitoefenen, zodat hij weer je vader kan zijn?'

De jongen keek haar ongelukkig aan. 'Ik kan dat niet.'

'Maar je hebt het nog niet geprobeerd.'

'Ik heb alles al geprobeerd, ik kan niet meer dan ik kan.'

Ze zag tranen in Florians ooghoeken verschijnen.

'Wat gebeurt er?' zei Odierno.

'Ik probeer Florian te helpen zijn bijzondere vermogens aan te spreken, te verkennen.'

'En lukt dat?'

'Niet erg, en nu voelt hij zich een mislukkeling.'

'Probeer hem een beetje op te beuren met zijn succes rond de dictator.'

Dat deed ze, maar het had geen vat op de jongen. Florian zei dat dat heel iets anders was.

'We verliezen kostbare tijd,' zei de generaal.

Hij had gelijk. Ze had zich weer eens laten gaan, in dingen die ze zelf voor geen meter begreep. Misschien zou Florian of Luuk het later ooit begrijpen. Zinnelingen hadden natuurlijk hun eigen ontwikkelingsproces, en binnenkort hun eigen puberteit.

Er werd geroepen vanuit een van de humvee's. 'Generaal, het voertuig is even opgedoken, heel even was het zichtbaar op het scherm.'